Το μενού των συζητήσεων μεταξύ των κυβερνήσεων Ελλάδας και ΗΠΑ κατά το ταξίδι του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη στην αμερικανική πρωτεύουσα περιείχε και ολίγη από πίεση για αποκλεισμό της Huawei από προμηθευτή των ΟΤΕ, Vodafone και Wind για τον εξοπλισμό του 5G.
Κληθείς να συνοψίσει την ελληνική θέση, με την οποία έφυγε για το ταξίδι του στις ΗΠΑ ο πρωθυπουργός, ο υπουργός Επικρατείας και Ψηφιακής Διακυβέρνησης Κυριάκος Πιερρακάκης σημείωσε χθες ότι η χώρα μας αναμένει τις αποφάσεις που θα ληφθούν σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Επιτροπής και θα λάβει τις δικές της συνυπολογίζοντας την υφιστάμενη κατάσταση (δηλαδή τις συνέπειες στους τηλεπικοινωνιακούς παρόχους από την όποια απόφαση). Όπως εκτιμάται και ο ίδιος έχει μεγάλο ενδιαφέρον να ενημερωθεί αναλυτικά εκ του σύνεγγυς από τα στελέχη της κυβέρνησης που ταξίδεψαν στις ΗΠΑ για το πως οι Αμερικάνοι κλιμακώνουν την πίεσή τους προς την Ελλάδα (όπως και στις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες) για τον αποκλεισμό των κινεζικών εταιρειών από το δίκτυο 5G με την επίκληση θεμάτων ασφαλείας.
Το 5G δεν θεωρείται απλώς ακόμα μια νέα γενιά κινητής τηλεφωνίας. Στηρίζει μια σειρά από κρίσιμες νέες τεχνολογίες, αναφέρεται και ως η ραχοκοκαλιά της παγκόσμιας οικονομίας, σε αυτό βασίζεται η 4η βιομηχανική επανάσταση και ως εκ τούτου τα οικονομικά συμφέροντα είναι πολύ μεγάλα. Παράλληλα, όπως είπε επίσης χθες ο κ. Πιερρακάκης, σε τηλεοπτική του συνέντευξη το 5G δεν είναι μόνο ζήτημα τεχνολογίας, όπως το 4G δίκτυο, αλλά και ζήτημα εθνικής ασφάλειας και προστασίας των κρίσιμων υποδομών.
Οι μέχρι τώρα αποφάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής δεν μας προϊδεάζουν πάντως ότι θα λάβει σαφή θέση περί αποκλεισμού της Huawei ως προμηθευτή για το 5G ή για το αντίθετο. Οι απόψεις – πιέσεις των ΗΠΑ λαμβάνονται προφανώς σοβαρά υπόψη, αλλά πέρα από το γεγονός ότι η κινεζική τεχνολογία τα τελευταία χρόνια έχει λάβει ισχυρή θέση στις ευρωπαϊκές τηλεπικοινωνιακές εταιρείες το πλέγμα των γενικότερων οικονομικών σχέσεων με την Κίνα των περισσοτέρων χωρών μελών της ΕΕ και ειδικά των ισχυρών, όπως η Γερμανία, δύσκολα θα επιτρέψει ακραίες λύσεις.
Με βάση τα πιο πρόσφατα συμπεράσματα που ενέκρινε το Συμβούλιο Υπουργών Τηλεπικοινωνιών της ΕΕ αναγνωρίζεται η ανάγκη θέσπισης ισχυρών κοινών προτύπων και μέτρων ασφαλείας τονίζεται ωστόσο παράλληλα ότι «η ταχεία και ασφαλής ανάπτυξη των δικτύων 5G είναι καθοριστικής σημασίας για την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας της ΕΕ και απαιτεί μια συντονισμένη προσέγγιση στην ΕΕ, με την επιφύλαξη των αρμοδιοτήτων των κρατών μελών σε θέματα ανάπτυξης δικτύων και εθνικής ασφάλειας». Το τελευταίο αυτό σημείο οδηγεί στην εκτίμηση ότι οι αποφάσεις θα κινηθούν στη λογική μιας γενικόλογης κοινής θέσης, αλλά στην πράξη κάθε χώρα θα αποφασίσει μόνη της με βασικό επιχείρημα ότι πρόκειται για θέμα εθνικής ασφάλειας.
Στην Ελλάδα η Vodafone και η Wind έχουν αναπτύξει τον μέχρι σήμερα ραδιοεξοπλισμό τους (κεραίες, σταθμοί βάσης) με προμηθευτή τη Huawei, ενώ η Cosmote με τις Ericsson και Nokia. Θεωρητικά οι δύο πρώτες εταιρείες θα δυσκολευτούν περισσότερο από την Cosmote σε περίπτωση αποκλεισμού των κινεζικών εταιρειών. Η Vodafone Ελλάδος θα ακολουθήσει το Vodafone Group στις αποφάσεις που θα λάβει ως προς τους προμηθευτές για το 5G και υπάρχει σε εξέλιξη διαγωνισμός που αφορά τις εταιρείες του βρετανικού ομίλου σε πολλές χώρες, συμπεριλαμβανομένης και της δικής μας, η έκβαση του οποίου αναμένεται με εξαιρετικό ενδιαφέρον. Η Wind πιθανότατα θα χρειασθεί να λάβει σοβαρά υπόψη της τις αποφάσεις που θα ληφθούν στην Vodafone μιας και οι δύο εταιρείες συνεργάζονται στα δίκτυα έχοντας συστήσει κοινή εταιρεία. Η Cosmote στο μεταξύ σύμφωνα με πληροφορίες έχει σε εξέλιξη διαγωνισμό για την προμήθεια ραδιοεξοπλισμού και δεν έχει συμπεριλάβει στους πιθανούς προμηθευτές της την Huawei την οποία χρησιμοποιεί για άλλες προμήθειες π.χ. για το σταθερό δίκτυο.
Η χώρα μας δεν είναι προφανώς η μοναδική χώρα που πρέπει να βρει την ισορροπία μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας στο θέμα των προμηθειών για το 5G. Το «παιχνίδι» είναι πολύ μεγαλύτερο όταν πρόκειται για χώρες όπως η Γερμανία όπου τα οικονομικά μεγέθη είναι πολλαπλάσια. Ενδεικτικό είναι ότι τον περασμένο μήνα ο πρεσβευτής της Κίνας στη Γερμανία απείλησε το Βερολίνο με αντίποινα αν αποκλείσει την Huawei ως προμηθευτή εξοπλισμού 5G κάνοντας μνεία στα εκατομμύρια των οχημάτων που πωλούν οι γερμανικές αυτοκινητοβιομηχανίες στην Κίνα.
Χαρακτηριστική της δυσκολίας που ενέχει το όλο ζήτημα είναι η απόφαση της καγκελαρίου Άνγκελας Μέρκελ στα τέλη του προηγούμενου χρόνου να καθυστερήσει μέχρι τις αρχές του 2020 τις αποφάσεις για την ασφάλεια των δικτύων 5G που θα καθορίσουν την τύχη της Huawei. Λίγες μέρες νωρίτερα η Telefonica Deutschland, θυγατρική της ισπανικής Telefonica, είχε ανακοινώσει πως θα προμηθευτεί από τον κινεζικό όμιλο εξοπλισμό για την ανάπτυξη του δικτύου 5G, ενώ το πρακτορείο Reuters τον περασμένο μήνα ανέφερε σε ρεπορτάζ του ότι Deutsche Telekom και Huawei διεξήγαγαν «μυστικές» διαπραγματεύσεις για συνεργασία.
Η Huawei και γενικότερα οι κινεζικές εταιρείες αρνούνται ότι είναι υποχρεωμένες να ανταποκριθούν σε τυχόν κάλεσμα της κινεζικής κυβέρνησης που θα έχει ως συνέπεια να θιγεί η ασφάλεια των δικτύων στις χώρες που δραστηριοποιούνται, όπως υποστηρίζει η αμερικανική πλευρά. Η εν λόγω κινεζική εταιρεία αναφέρει ότι από τη στιγμή που τα πρότυπα για το 5G οριστικοποιήθηκαν στα μέσα του 2018 έχει υπογράψει περισσότερα από 60 εμπορικά συμβόλαια παγκοσμίως από τα οποία περισσότερα από 30 είναι στην Ευρώπη.
Ο πρώτος διαγωνισμός στην Ελλάδα για την παραχώρηση συχνοτήτων για το 5G στις ζώνες των 3,6 GHz και 26 GHz προγραμματίζεται για το τελευταίο τρίμηνο του έτους, ενώ το 2021 θα πραγματοποιηθεί η διαδικασία για την ζώνη των 700 MΗz. Πρακτικά οι πρώτες υπηρεσίες 5G θα λανσαριστούν το 2021, πιθανότατα προς το τέλος.
