Της Σόνιας Χαιμαντά
Διχάζει τους εμπλεκόμενους παίκτες του Διαδικτύου η φημολογία περί προωθούμενης διάταξης με την οποία θα επεκταθεί και στο internet η υποχρέωση να καταβάλουν οι διαφημιζόμενοι 20% αγγελιόσημο στις διαφημιστικές τους καταχωρίσεις στο μοντέλο του μηχανισμού απόδοσης αγγελιοσήμου στα ηλεκτρονικά Μέσα (τηλεόραση και Ραδιόφωνο). Ενώ η σχετική τροπολογία και μάλιστα για επιβάρυνση μόλις κατά 10% επί του κόστους της διαδυκτιακής διαφήμισης είχε αποσυρθεί κυριολεκτικά στο παρά 5’ επί υπουργίας Α.Λοβέρδου (Εργασίας) στο ασφαλιστικό νομοσχέδιο τον Ιούλιο 2010 – όταν η κρίση δεν ήταν τόσο βαθιά και ολέθρια – το ζήτημα επανέρχεται σε μια περίοδο που η διαφημιστική δαπάνη έχει πέσει κατά 50% και η ανάγκη των διαφημιζομένων για επικοινωνία εκτονώνεται στο πολύ ανταγωνιστικότερο και οικονομικότερο αέρα του Διαδικτύου. Ηδη η κυβέρνηση έχει λάβει τις προτάσεις του ΕΤΑΠ – ΜΜΕ και του ΕΔΟΕΑΠ για ένταξη στο καθεστώς του αγγελιοσήμου των δημοσιογράφων και των διοικητικών υπαλλήλων που εργάζονται ως μισθωτοί σε ιντερνετικές ειδησεογραφικές σελίδες, τις οποίες κατέχουν εφημερίδες, τηλεοπτικοί ή ραδιοφωνικοί σταθμοί, καθώς και ανεξάρτητα ειδησεογραφικά σάιτ.
Η πρόταση παραδόθηκε στους αρμόδιους υπουργούς Εργασίας και Οικονομικών και προβλέπει, ανάμεσα στα άλλα, επέκταση του αγγελιοσήμου στις διαδικτυακές ιστοσελίδες σε ποσοστό 20%. Η κατανομή του μένει να γίνει – σύμφωνα με την πρόταση – με έκδοση Προεδρικού Διατάγματος. Σύμφωνα με πληροφορίες απώτατος στόχος της κυβέρνησης είναι να δώσει το αγγελιόσημο στα Ταμεία και στη συνέχεια να βάλει τον πόρο στον κρατικό προϋπολογισμό, εκμεταλλευόμενη την ευνοϊκή συγκυρία για το interne.
Η πρόταση των δύο ασφαλιστικών ταμείων προς την κυβέρνηση προβλέπει την ασφάλιση στον τομέα σύνταξης του ΤΣΠΕΑΘ των δημοσιογράφων και των διοικητικών υπαλλήλων σε σάιτ «που διατηρούν οι ημερήσιες εφημερίδες, οι τηλεοπτικοί ή ραδιοφωνικοί σταθμοί πανελλαδικής ή τοπικής εμβέλειας που λειτουργούν νόμιμα, καθώς και επιχειρήσεις οι οποίες δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα και έχουν ως αντικείμενο την παροχή μέσω διαδικτύου οπτικοακουστικού περιεχομένου», ενημερωτικού χαρακτήρα. Για την ασφάλισή τους καταβάλλεται εργοδοτική εισφορά 7,5% και εισφορά ασφαλισμένου 8,5% και 2% για τον τομέα ανεργίας. Οι εργαζόμενοι αυτοί ασφαλίζονται και στον ΕΔΟΕΑΠ. Στην παράγραφο δύο ορίζεται πως ασφαλίζονται στο ΤΣΠΕΑΘ και οι συντάκτες – διοικητικοί υπάλληλοι που απασχολούνται σε περιοδικά που διατηρούν ιστοσελίδα στο διαδίκτυο. Για την ασφάλισή τους καταβάλλεται για τον τομέα σύνταξης εισφορά ασφαλισμένου 9% και εργοδότη 2%. Για τον κλάδο επικούρησης εισφορά εργοδότη 2% και εισφορά ασφαλισμένου 2%, για τον κλάδο πρόνοιας 1% από εργοδότες και ασφαλισμένους και για τον κλάδο ασθενείας 4% από τους εργοδότες και 2% από τους ασφαλισμένους.
Αν, όπως όλα δείχνουν, η διάταξη γίνει δεκτή και υπερψηφιστεί, θα προκαλέσει σοβαρές εξελίξεις στα διαδικτυακά μέσα ενημέρωσης αλλά και αντιδράσεις, καθώς θα επιβαρύνει το κόστος της διαφήμισης στο διαδίκτυο.
Κατά του αγγελιοσήμου τάσσονται με ανακοινώσεις τους η IAB Hellas (Internet Advertising Bureau), η ΕΔΕΕ (Ένωση Εταιριών διαφήμισης και Επικοινωνίας Ελλάδας) και η Ε.Σ.Η.Ε. (Ελληνικός Σύνδεσμος Ηλεκτρονικού Εμπορίου). Πιο συγκεκριμένα, σε ανακοίνωσή του το IAB Hellas, αφού διευκρινίζει πως επί του παρόντος δεν έχει θεσπιστεί καμία τέτοια διάταξη, υπενθυμίζει τις πάγιες θέσεις του πάνω στις σοβαρές συνέπειες που θα είχε πιθανή τέτοια εξέλιξη στην ανακοπή της ανάπτυξης της ελληνικής αγοράς της ψηφιακής διαφήμισης. Όπως αναφέρει, «πιθανή επιβολή θα προσέκρουε σε σειρά αδυναμιών -λόγω της ιδιαίτερης φύσης του Μέσου- στον ακριβή ορισμό τόσο της διαφήμισης (και της κοστολόγησής της) αλλά και των ιστοσελίδων ενημερωτικού περιεχομένου. Τα σχετικά νομικά ζητήματα είναι δαιδαλώδη, ενώ οι όποιες δημοσιευμένες (είτε εκουσίως είτε μέσω διαρροών) γνωμοδοτήσεις δυστυχώς είναι επιφανειακές,
μονομερείς, ενώ καταδεικνύουν άγνοια της φύσης και λειτουργίας του Διαδικτύου. Ίσως πλέον κρίσιμα, μια τέτοια κίνηση, όπως πολλάκις το IAB Hellas έχει τονίσει στο παρελθόν, θα ερχόταν σε αντίθεση με το Ευρωπαϊκό Κοινοτικό Δίκαιο, καλλιεργώντας συνθήκες αθέμιτου ανταγωνισμού σε δύο επίπεδα: πρώτον, οι Έλληνες διαφημιζόμενοι θα είχαν κίνητρο να επιλέξουν ξένες ιστοσελίδες αντί των ελληνικών
για την προβολή τους, ενώ δεύτερον, και ανάμεσα στις ελληνικές ιστοσελίδες οι πελάτες θα είχαν κίνητρο να επιλέξουν αυτές που δεν προσφέρουν (και) ειδησεογραφία, πλήττοντας εξαντλητικά τα έσοδα όσων επενδύουν στην ανάπτυξη ποιοτικών υπηρεσιών αναλυτικής ενημέρωσης, και παραβαίνοντας τη συνταγματική αρχή της
ισότητας». Παράλληλα, επισημαίνει ότι την εξέλιξη παρακολουθεί από κοντά και το IAB Europe. Από την πλευρά της και η ΕΔΕΕ, εξέφρασε εκ νέου την αντίθεσή της με την επιχειρούμενη επέκταση του αγγελιοσήμου στο διαδίκτυο, υπενθυμίζοντας στα μέλη της την επιστολή που είχε στείλει στον πρωθυπουργό και τους αρχηγούς κομμάτων που στηρίζουν την κυβέρνηση στις 2 Αυγούστου, στην οποία ανέλυε την κατάσταση