Μετά από μία 4ετή ιδιαίτερα επιτυχημένη θητεία, αποχωρεί ο Θανάσης Στάβερης από τη θέση του ΓΓ Τηλεπικοινωνιών & Ταχυδρομείων.
Αν χαρακτηρίζει κάτι τη θητεία του, ήταν η πολλή δουλειά που φάνηκε και στα αποτελέσματα. Και ας κάνουμε αρχή από το «112». Το γεγονός ότι σώθηκαν και σώζονται ζωές, οφείλεται σε αυτό το app που ήταν για χρόνια ξεχασμένο στο χρονοντούλαπο της ιστορίας. Βέβαια, δεν έφτανε απλά να το βγάλουμε από εκεί. Έπρεπε και να το κάνουμε να δουλέψει και εκεί ήταν οι δυσκολίες. Που ξεπεράστηκαν χάρη στη σκληρή δουλειά όλων, με επικεφαλής τον ΓΓ, που απέκτησε έκτοτε το προσωνύμιο «Mr 112».
Αλλά και στους άλλους τομείς που ασχολήθηκε οι απαιτήσεις δεν ήταν μικρότερες: Διάστημα και μικροδορυφόροι, UFBB, Κυβερνοασφάλεια, Νέες Τεχνολογίες. Και εκεί τα αποτελέσματα μιλούν από μόνα τους, αν και υπήρχαν πολλά υποέργα και λεπτομέρειες που απαιτούσαν ειδική επιμέλεια, δεδομένου ότι αφορούσαν κρίσιμα ή εθνικά θέματα. Ο Θανάσης Στάβερης, ο άνθρωπος των ειδικών αποστολών, αποχωρεί, αφήνοντας τις καλύτερες εντυπώσεις και μία βαριά παρακαταθήκη.
112
Ο ευρωπαϊκός αριθμός 112 είναι ένας αριθμός έκτακτης ανάγκης, που διαθέτει εισερχόμενο και εξερχόμενο σκέλος. Οι πολίτες μπορούν να καλέσουν δωρεάν τον αριθμό αυτό, οπουδήποτε και να βρίσκονται στην ΕΕ, καθώς και να λάβουν τόσο προειδοποίηση για μια επικίνδυνη κατάσταση που συνιστά άμεση απειλή για την ασφάλεια τους, όσο και οδηγίες σχετικά με την προστασία τους. Κατ’ αυτόν τον τρόπο είναι εφικτή η έγκαιρη ενημέρωση των πολιτών, μαζικά και στοχευμένα, για κάποιο περιστατικό έκτακτης ανάγκης, όπως για παράδειγμα πυρκαγιές, καιρικά φαινόμενα, σεισμοί και πλημμύρες.
UFBB
Ένα έργο μεγάλης κλίμακας, εκτιμώμενου προϋπολογισμού 700 εκατομμυρίων ευρώ, που θα υλοποιηθεί μέσω ΣΔΙΤ, με μέγιστη δημόσια συμμετοχή 300 εκατομμυρίων ευρώ (προερχόμενα από το ΕΣΠΑ). Σημειώνεται πως για τα 3 από τα 7 lots του έργου υπογράφηκαν οι αντίστοιχες συμβάσεις με τον ανάδοχο (ΟΤΕ), στις 12 Ιουνίου. Για τα υπόλοιπα 4 lots, όπου προσωρινός ανάδοχος έχει αναδειχθεί η Ένωση Εταιρειών ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή, ΑΒΕΤΕ και Grid Telecoms, βρισκόμαστε στη φάση οριστικοποίησης, η οποία ολοκληρώνεται στις 31 Ιουλίου. Εφόσον αυτή η φάση ολοκληρωθεί επιτυχώς, θα ακολουθήσει ο έλεγχος από το Ελεγκτικό Συνέδριο και η υπογραφή των συμβάσεων. Στόχος είναι οι συμβάσεις να υπογραφούν μέσα στον ερχόμενο Οκτώβριο.
Κυβερνοασφάλεια
Σε αυτό το εξαιρετικά σημαντικό ζήτημα, προβλέφθηκε η σύσταση Γενικής Διεύθυνσης Κυβερνοασφάλειας. Είναι χαρακτηριστικό πως, από μία Διεύθυνση με προσωπικό που έφτανε τα 6 άτομα, σήμερα έχουμε μία Γενική Διεύθυνση με 4 Διευθύνσεις και συνολικό ανθρώπινο δυναμικό 45 ατόμων. Την ίδια στιγμή, με την Υπουργική Απόφαση 34368/2020, εγκρίθηκε η Εθνική Στρατηγική Κυβερνοασφάλειας 2020-2025, η οποία διαρθρώνεται σε 5 στρατηγικούς στόχους, 15 ειδικούς στόχους και 59 εμβληματικές δραστηριότητες. Υπάρχει συμμετοχή και ως ως partner σε ευρωπαϊκά ερευνητικά έργα (Concordia, Phoenix), καθώς και στο ευρωπαϊκό έργο δημιουργίας διακρατικής πλατφόρμας για επιχειρησιακή ετοιμότητα φορέων κυβερνοασφάλειας (JCOP), τα οποία ολοκληρώνονται με επιτυχία.
Νέες Τεχνολογίες
Σε αυτόν τον τομέα, ολοκληρώθηκε μια σειρά μελετών σε σχέση με την εφαρμογή των νέων τεχνολογιών στον δημόσιο τομέα. Συγκεκριμένα, αναπτύχθηκε οδικός χάρτης για την αξιοποίηση τεχνολογιών AR/VR στον δημόσιο τομέα, οδικός χάρτης εφαρμογής Differential AI και federated learning και κατευθυντήριες ηθικές Αρχές για τη συνδεδεμένη και αυτοματοποιημένη κινητικότητα. Παράλληλα, πραγματοποιήθηκε δρομολόγηση μελετών για την θέσπιση Εθνικών στρατηγικών για το IoT και τα ΣμηΕΑ και έγινε ανάληψη συντονισμού για ενεργό συμμετοχή της χώρας μας στις ευρωπαϊκές πρωτοβουλίες Digital Services Act και Digital Governance Act.
Διάστημα & μικροδορυφόροι
Στον τομέα του διαστήματος, έχουμε, αρχικά, το πρόγραμμα «Telecomsat Greek Connectivity Programme Itt», αξίας 130 εκατομμυρίων ευρώ, με τους τηλεπικοινωνιακούς δορυφόρους που θα αναπτυχθούν να προσφέρουν 24 ώρες το 24ωρο, 7 ημέρες την εβδομάδα κυβερνητικές υπηρεσίες σε όλη την Ευρώπη και την Ελλάδα. Κύριος ανάδοχος αυτού του έργου θα είναι οντότητα εγκατεστημένη στην Ελλάδα. Η προθεσμία υποβολής προτάσεων είναι η 10η Σεπτεμβρίου ενώ, σύμφωνα με πληροφορίες, η πιθανή κατακύρωση του διαγωνισμού θα πραγματοποιηθεί έως τα τέλη του 2023. Στη συνέχεια, εντοπίζεται το έργο «Tracking radar for leo space debris tracking in greece», στόχος του οποίου είναι ο σχεδιασμός και η ανάπτυξη ενός ραντάρ παρακολούθησης διαστημικών αντικειμένων σε χαμηλή τροχιά (LEO) στην Ελλάδα, που θα φέρει την ονομασία HSTR (Hellas Space Debris Tracking Radar). Το HSTR θα χρησιμοποιηθεί για την υποστήριξη δραστηριοτήτων όπως η βελτίωση της τροχιάς, η πρόβλεψη επανεισόδου και η αποφυγή συγκρούσεων.
Στο υποέργο «HAI Assembly, Integration, and Testing (HAIT) Facilities Upgrade», το οποίο βρίσκεται υπό υλοποίηση, στόχος είναι η εγκατάσταση και η επικύρωση των εγκαταστάσεων της Ελληνικής Αεροπορικής Βιομηχανίας στο πλαίσιο των Αναβαθμίσεων Επίγειων Υποδομών, για την υποστήριξη στο μέγιστο δυνατό βαθμό της συναρμολόγησης, ολοκλήρωσης και δοκιμής του έργου και για να καταστεί λειτουργική στους φορείς εκμετάλλευσης δοκιμών της ΕΑΒ μια εγκατάσταση HAIT. Στο έργο «CubeSats In-Orbit Validation / Demonstration Project», στόχοι είναι η προώθηση των ελληνικών μικρομεσαίων επιχειρήσεων και ερευνητικών/ακαδημαϊκών φορέων, η δυνατότητα σχεδιασμού, κατασκευής, δοκιμής, εκτόξευσης και λειτουργίας έως και 13 CubeSats, η χρήση των εγκαταστάσεων συναρμολόγησης της ΕΑΒ, η εκκίνηση και λειτουργία των CubeSat για 6 μήνες. Το συγκεκριμένο έργο ξεπερνά τα 15 εκατομμύρια ευρώ. Σημειώνεται πως έχουν ήδη εγκριθεί 7 consuritums από την ESA, με σύνολο 13 cubesats.
Στη δραστηριότητα «Greek connectivity optical ground stations», στην οποία οι συμμετοχές ολοκληρώνονται στις 15 Σεπτεμβρίου, στόχος είναι η μετατροπή τριών αστρονομικών τοποθεσιών στην Ελλάδα (Χελμός στην Πελοπόννησο, Σκίνακας στην Κρήτη και Χολομώντας στη Θεσσαλονίκη) σε οπτικούς επίγειους σταθμούς, που θα είναι σε θέση να εκτελούν λειτουργίες οπτικής επικοινωνίας και διανομής κβαντικών κλειδιών. Όσον αφορά στο έργο Hellas QCI, με την πρωτοβουλία ΕuroQCI, η ΕΕ έχει θέσει ως στόχο τη δημιουργία ενός πανευρωπαϊκού δικτύου υποδομών κβαντικής επικοινωνίας. Σκοπός του έργου HellasQCI είναι να συμβάλλει σημαντικά στην διαφύλαξη ευαίσθητων δεδομένων και υποδομών, όπως σε κυβερνητικούς θεσμούς, δομές υγείας, τραπεζικά συστήματα, και πολλές ακόμα κρίσιμες υποδομές. Η υλοποίηση του έργου αφορά στη δημιουργία τριών μητροπολιτικών δικτύων κβαντικών υποδομών σε Αθήνα, Θεσσαλονίκη και Ηράκλειο Κρήτης, που θα συνδεθούν με τρεις οπτικούς επίγειους σταθμούς σε Χελμό, Χολομώντα και Σκίνακα. Ο συνολικός προϋπολογισμός του έργου ανέρχεται σε 9.997.545 ευρώ και η χρηματοδότηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης (50%) σε 4.998.772,50 ευρώ.
Την ίδια στιγμή, στόχος είναι και η φιλοξενία του Ευρωπαϊκού Δορυφορικού HUB στην Ελλάδα. Η πρωτοβουλία της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τις κυβερνητικές δορυφορικές επικοινωνίες (GovSatCom) έχει σχεδιαστεί για να παρέχει αξιόπιστες, ασφαλείς και οικονομικά αποδοτικές δυνατότητες δορυφορικής επικοινωνίας για ένα ευρύ φάσμα χρηστών. Το έργο επιδιώκει να διασφαλίσει τη διαθεσιμότητα υπηρεσιών επικοινωνίας που είναι ζωτικής σημασίας για τη λειτουργία και την ασφάλεια κρίσιμων αποστολών και επιχειρήσεων. Ο κόμβος είναι ουσιαστικά ένα σημείο διασύνδεσης για διάφορα εθνικά συστήματα δορυφορικών επικοινωνιών και διαπιστευμένους ιδιωτικούς φορείς και θα είναι σε θέση να παρέχει υπηρεσίες σε ένα πλήθος χρηστών σε διάφορα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, λειτουργώντας αποτελεσματικά ως νευραλγικό κέντρο για κυβερνητικές δορυφορικές επικοινωνίες εντός της ΕΕ. Τα κράτη μέλη της ΕΕ που διαθέτουν επί του παρόντος την ικανότητα παροχής υπηρεσιών GovSatCom περιλαμβάνουν τη Γαλλία, τη Γερμανία, την Ιταλία, την Ισπανία και την Ελλάδα.
Τα οφέλη από αυτή τη διαδικασία, θα είναι πολλά. Μεταξύ άλλων, ως οικοδεσπότης ενός κόμβου GovSatCom, η Ελλάδα θα είναι πάροχος υπηρεσιών για ασφαλείς υπηρεσίες δορυφορικής επικοινωνίας σε κυβερνητικούς οργανισμούς της ΕΕ και άλλους φορείς. Οι υπηρεσίες αυτές είναι πιθανό να υπόκεινται σε τέλη εξυπηρέτησης, δημιουργώντας μια δυνητικά σημαντική ροή εσόδων. Την ίδια στιγμή, ο κόμβος αναμένεται να δημιουργήσει θέσεις εργασίας σε διάφορους τομείς, ενώ θα προσφέρει και άμεση απασχόληση, για μια σειρά ρόλων. Η δημιουργία του κόμβου GovSatCom μπορεί, επίσης, να τονώσει έμμεσα τη δημιουργία θέσεων εργασίας στην τοπική οικονομία. Τέλος, μπορεί να οδηγήσει σε δευτερογενείς επιπτώσεις, όπου οι δεξιότητες και οι τεχνολογίες που αναπτύχθηκαν κατά τη διάρκεια του έργου θα βρουν εφαρμογές σε άλλους τομείς της οικονομίας, σε αύξηση των άμεσων ξένων επενδύσεων, να προσελκύσει διεθνείς εταιρείες τηλεπικοινωνιών και τεχνολογίας.
Προβλέπεται και η ανάπτυξη πλαισίου προαγωγής της αριστείας στον τομέα της κυβερνοασφάλειας (Cybersecurity Excellence Management Framework). Η εν λόγω δράση έχει στόχο τη διαμόρφωση και εφαρμογή ενός ολοκληρωμένου πλαισίου για την προαγωγή της αριστείας στον τομέα της κυβερνοασφάλειας. Επιπρόσθετα, η χώρα μας πρωτοστατεί σε ευρωπαϊκό επίπεδο για τη δημιουργία μιας ευρωπαϊκής ακαδημίας κυβερνοασφάλειας, της European Digital Infrastructure Consortium-Cybersecurity Skills Academy (EDIC). Ήδη, μια σημαντική ομάδα κρατών – μελών της ΕΕ έχει προχωρήσει επιτυχώς στα πρώτα αναγκαία βήματα για την υλοποίηση του έργου αυτού. Επιδιώκεται η δημιουργία στη χώρα μας της Ευρωπαϊκής Ακαδημίας Κυβερνοασφάλειας, που θα δώσει λύσεις στο παγκόσμιο πρόβλημα της έλλειψης ειδικών στο τομέα της κυβερνοασφάλειας.
Τέλος, σημειώνεται πως, από την Άνοιξη του 2020, παρέχεται από την Εθνική Αρχή Κυβερνοασφάλειας η Υπηρεσία Προστασίας Κυβερνητικών Ιστοτόπων, από την καλοκαίρι του 2020 η Εθνική Αρχή Κυβερνοασφάλειας υλοποίησε και λειτουργεί in-house Σύστημα Παρακολούθησης Διαθεσιμότητας Ιστοτόπων κρίσιμων υποδομών (ΦΕΒΥ) και Κυβερνητικών Οργανισμών και πως από την άνοιξη του 2021 η Εθνική Αρχή Κυβερνοασφάλειας λειτουργεί Πλατφόρμα Βαθμολόγησης του επιπέδου Κυβερνοασφάλειας ελληνικού κυβερνοχώρου (κρίσιμων υποδομών και κυβερνητικών οργανισμών).
