Πολύς λόγος γίνεται τα τελευταία χρόνια για το cloud. Ότι είναι η υπέρτατη λύση στη διαχείριση και διακίνηση των δεδομένων, ότι αποϋλοποιεί τις ΙΤ υποδομές και άλλα πολλά ενδιαφέροντα. Αυτά όσον αφορά στην διακίνηση της πληροφορίας, γιατί η ενέργεια παραμένει αδιαπραγμάτευτη, απλά η κατανάλωσή της συγκεντρώνεται πλέον στα Data Centers. To case study τώρα είναι η διαχείριση της ενέργειας να γίνει τόσο έξυπνη όσο και η διαχείριση της πληροφορίας.
Ο κ. Κώστας Αθανασόπουλος, γενικός διευθυντής της APC για την Ελλάδα, την Κύπρο και τη Μάλτα, μας δίνει την οπτική γωνία της APC by Schneider Electric, αναλύοντας τους παράγοντες και τη μεθοδολογία που επηρεάζουν τη διαχείριση ενέργειας στα data Centers και θα αποτελέσουν το επόμενο βήμα προς την αποκαλούμενη «ψηφιακή ενέργεια».
I-C: Η εντύπωση που έχουν οι περισσότεροι, είναι ότι το cloud βρίσκεται «κάπου εκεί έξω», λειτουργεί απερίσπαστα και η αποδοτικότητα τους θεωρείται δεδομένη. Είναι αυτό αλήθεια ή είναι απλά ένας αστικός μύθος;
Το cloud είναι παντού και λειτουργεί απρόσκοπτα. Αυτό είναι κάτι που επιβεβαιώνεται άμεσα από τον καθένα μας είτε σε εταιρικό ή προσωπικό επίπεδο. Εάν θέλετε μπορείτε να ανεβάσετε μια φωτογραφία, να την αποθηκεύσετε και να την επαναχρησιμοποιήσετε όποτε εσείς θέλετε. Εταιρικά μπορείτε να χρησιμοποιείτε κάποια εφαρμογή όποτε εσείς θέλετε.
I-C: Υπάρχει η αίσθηση ότι η έννοια του cloud αφορά μόνο πολύ μεγάλους οργανισμούς και δεν αφορά μικρές και μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Πιστεύετε ότι ισχύει;
Το cloud είναι για όλους, επιχειρήσεις μικρές οι μεγάλες ακόμα και ιδιώτες. Το cloud computing δεν περιορίζεται από κανέναν και σε κανέναν. Μικρές οι μεγάλες επιχειρήσεις μπορούν να συνδεθούν στο cloud και να υλοποιήσουν εργασίες οι οποίες να καλύπτουν τις ανάγκες τους. Μπορεί κάποιος να ανεβάσει στο cloud μια φωτογραφία ή να σώσει μικρά ή μεγάλα αρχεία, μπορεί όμως να έχει και όλα τα applications που χρησιμοποιεί η εταιρία. Πολλά μπορούν να γίνουν μέσω του Cloud, και μπορούν να το χρησιμοποιήσουν όλοι.
I-C: Ένας οργανισμός που διαθέτει ήδη υποδομές ΙΤ, αξίζει να σκεφθεί τη μετάβαση του στο cloud; Μπορούν οι υπάρχουσες υποδομές να μην απαξιωθούν;
Εδώ δεν υπάρχουν σωστές ή εύκολες απαντήσεις, κάτι που είναι καλό ή αποδοτικό για κάποιον οργανισμό μπορεί να μην ταιριάζει στις ανάγκες κάποιου άλλου. Μεγάλο ρόλο σε τέτοιου είδους αποφάσεις παίζουν το κόστος, η απόδοση, η ευκολία χρήσης, συντήρηση και πολλά άλλα. Τέτοιου είδους αποφάσεις επηρεάζονται και από την πολιτική ή την άποψη της εταιρίας να έχει τα δεδομένα της εκτός του χώρου της.
Η χρήση του Cloud πολλές φορές δίνει λύσεις σε θέματα, που οι παραδοσιακές λύσεις θα απαιτούσαν περισσότερα resources για να υλοποιηθούν.
Επίσης μια άλλη διαφορά είναι ότι o χρήστης / πελάτης δεν ασχολείται με τα ίδια τα συστήματα υποδομών, όπως την αναβάθμιση, τη συντήρηση, ή την ασφάλειά τους, αφού τα θέματα αυτά αφορούν τον πάροχο της υπηρεσίας cloud.
Επιπρόσθετα και όσον αφορά στο προβληματισμό που αναφέρετε, εάν με τη μετάβαση στο cloud, αυτομάτως απαξιώνονται οι in-house υποδομές μιας επιχείρησης, θα ήθελα να τονίσω ότι, υπάρχουν εξαιρετικά αποδοτικά μοντέλα λειτουργίας, όπου οι εγκατεστημένες υποδομές μπορούν να συνεργαστούν με cloud υπηρεσίες, έτσι ώστε η επιχείρηση να αποκομίσει το βέλτιστο αποτέλεσμα.
I-C: Αν κάνουμε έναν κάπως αυθαίρετο παραλληλισμό, μπορούμε να πούμε ότι η πληροφορία και η ενέργεια είναι έννοιες ευθέως ανάλογες. Μετά τη διαχείριση της πληροφορίας, είναι η διαχείριση της ενέργειας η δεύτερη πρόκληση των Data Centers;
Ο παραλληλισμός είναι σωστός υπό το πρίσμα ότι, όσο αυξάνεται η ανάγκη για παραγωγή πληροφορίας, διακίνηση, επεξεργασία της, αλλά και αποθήκευσης της, τότε αυξάνεται και η ενεργειακή κατανάλωση. Σκεφτείτε το εξής: Κάθε φορά που στέλνετε ένα e-mail, κάθε φορά που ανεβάζετε μια φωτογραφία, κάθε φορά που επεξεργάζεστε κάτι ηλεκτρονικά, καταναλώνετε ενέργεια. Μπορεί η ενεργειακή κατανάλωση ενός laptop, desktop, smartphone, tablet ή ακόμα και ενός router να μας φαίνεται πολύ μικρή αλλά κάνοντας ένα πολλαπλασιασμό με το αριθμό των χρηστών, τότε τα νούμερα αποκτούν άλλη διάσταση.
Για να γίνει αντιληπτό το μέγεθος μπορούμε να αναφέρουμε ότι σήμερα υπάρχουν Data Centers της τάξης των 100 MVA ίσως και μεγαλύτερα. Τέτοια μεγέθη δεν έχουμε στην Ελλάδα βέβαια, αλλά συναντάμε Data Centers της τάξης των 5 ή 10 MVA ίσως και λίγο παραπάνω. Εδώ πρέπει να αναφέρουμε όμως ότι, τεχνολογικά στην Ελλάδα δεν υστερούμε και τόσο. Υπάρχουν Data Centers που έχουν σχεδιαστεί με γνώμονα την απόδοση και έχουν ενσωματώσει αρκετές νέες τεχνολογίες.
Άλλωστε, είναι εκ των ουκ άνευ η διαπίστωση ότι με τη πάροδο των ετών, ή χρήση του ΙΤ έχει επεκταθεί και εισβάλει στη ζωή όλων μας σε πολύ μεγάλο βαθμό και η διακίνηση της πληροφορίας είναι το αίμα που τρέχει στις αρτηρίες των σύγχρονων υποδομών της κοινωνίας. Είναι λοιπόν εύκολα κατανοητό το συμπέρασμα ότι, για να λειτουργεί απρόσκοπτα όλος αυτός ο εξοπλισμός χρειάζεται ενέργεια.
I-C: Μπορείτε να μας πείτε που και πως κατανέμονται τα κόστη λειτουργίας ενός Data Center;
Η κοινή πεποίθηση είναι ότι η καρδιά του ΙΤ συστήματος που αφορά αυτές καθαυτές της ενεργειακές ανάγκες που είναι απαραίτητες για το ΙΤ φορτίο (Servers, processess, back up και άλλα), είναι το Α και το Ω των ενεργειακών αναγκών. Δυστυχώς όμως το όλο σύστημα (μπορούμε να το ονομάσουμε και σώμα) δεν μπορεί να δουλέψει χωρίς και τα υπόλοιπα μέρη που είναι εξίσου σημαντικά.
Αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στην επιλογή των υλικών, αλλά και τη επιλογή του επιπέδου διαθεσιμότητας που επιθυμούμε να διαθέτει το Data Center το οποίο λειτουργούμε.
Έρευνα της Gartner το Φεβρουάριο του 2011, έδειξε ότι στο χώρο ενός Data Center η ψύξη είναι η μεγαλύτερη πρόκληση και μια παράμετρος εξαιρετικά κρίσιμη τόσο για την απόδοση, όσο και την ασφαλή λειτουργία των συστημάτων και φυσικά κατέχει εξέχοντα ρόλο στον τομέα της κατανάλωσης ισχύος. Επίσης τα περιφερειακά συστήματα ελέγχου και προστασίας από πιθανές πτώσεις τάσης, διακυμάνσεις, ή διακοπές καθώς και διάφορα άλλα μέρη που εάν αστοχήσουν, το σώμα δεν μπορεί να λειτουργήσει απρόσκοπτα και αδιάλειπτα, συνεισφέρουν και εκείνα στο ενεργειακό κόστος.
I-C: Πόσο αποδοτικά είναι τα Data Centers σήμερα;
Είναι αλήθεια ότι η απόδοση των Data Centers έχει βελτιωθεί παρά πολύ. Πριν μιλήσουμε όμως για απόδοση να δούμε ποια ήταν τα μηνύματα των προηγούμενων δεκαετιών.
- 90’s το σημαντικό ήταν η διαθεσιμότητα
- 00’s ήταν η πυκνότητα στα Racks και η διαχείριση της θερμοκρασίας
- Σήμερα είναι η διαχείριση του λογαριασμού της ενέργειας
Τι σημαίνουν όλα αυτά; Πολύ απλά η ενέργεια δεν είναι σε αφθονία, έχει γίνει πολύ ακριβή, δεν αποθηκεύεται και πρέπει να μεταφερθεί από τη παραγωγή στο τόπο κατανάλωσης.
Όλα αυτά κάνουν τα Data Centers πολύ ακριβά στη λειτουργία τους. Τα Data Centers είναι πολύ ενεργοβόρα, άρα και πολύ ακριβό το κόστος λειτουργίας τους.
Αυτή η κατάσταση έχει οδηγήσει όλους όσους ασχολούνται με τα Data Centers να προσπαθούν να δημιουργήσουν αποδοτικότερα προϊόντα, αλλά και λύσεις οι οποίες προσεγγίζουν το θέμα της απόδοσης από αρκετές και ενδιαφέρουσες πλευρές.
Πριν από λίγα χρόνια η ενεργειακή κατανάλωση των Data Center ήταν αρκετά υψηλότερη από ότι σήμερα. Υπάρχει ένας παράγοντας που ονομάζεται PUE (Power Usage Effectiveness) ο οποίος μας δείχνει την απόδοση της καταναλισκόμενης ενέργειας.
Το PUE αρκετών Data Centers πριν από μερικά έτη ήταν της τάξης του 2 με 2,4.
Σήμερα με τα νέα πιο αποδοτικά υλικά και των συνδυασμών αυτών σε λύσεις διαχείρισης ενέργειας, το PUE έχει μειωθεί στο 1,6 με 1,8. Υπάρχουν όμως αναφορές και για PUE της τάξης του 1,3.
Ο καλύτερος τρόπος εξοικονόμησης ενέργειας είναι βέβαια το να μην καταναλώνουμε. Αυτό όμως στην εποχή που ζούμε δεν είναι εφικτό, αυτό πού όμως όλοι μας μπορούμε να κάνουμε είναι να καταναλώνουμε ότι ακριβώς χρειάζεται και όχι παραπάνω.
I-C: Αν η κατανάλωση ενέργειας είναι τόσο μεγάλη έτσι όπως την περιγράφετε μήπως αυτό έχει επίδραση και στην κατανάλωση των φυσικών μας πόρων;
Και βέβαια, για να παραχθούν τόσο μεγάλες ποσότητες ενέργειας θα πρέπει να καταναλωθούν μεγάλες ποσότητες φυσικών πόρων, όπως πετρέλαιο, φυσικό αέριο, λιγνίτης κ.α. και άρα η απάντηση είναι στην ερώτηση σας, ‘Ναι’, η αυξημένη κατανάλωση απαιτεί περισσότερους φυσικούς πόρους. Με επέκταση όλη αυτή η αλυσίδα να έχει και επίπτωση και στο περιβάλλον. Μεγαλύτερη κατανάλωση ενέργειας, σημαίνει μεγαλύτερη κατανάλωση πόρων αλλά και μεγαλύτερη εναπόθεση ρύπων στο περιβάλλον.
Υπάρχουν όμως και άλλοι τρόποι παραγωγής ενέργειας όπως οι ανανεώσιμες πηγές, ήτοι αέρας, ήλιος, νερό κλπ. Αν και στην παρούσα φάση το μεγαλύτερο ποσοστό της καταναλισκόμενης ενέργειας δεν παράγεται από ανανεώσιμες πηγές, σε εμάς στη Schneider Electric μας απασχολεί πάρα πολύ το συγκεκριμένο θέμα και ασχολούμαστε πολύ επισταμένα με τη διαχείριση και εξοικονόμηση ενέργειας. Απόδειξη γι’αυτό είναι η έντονη δραστηριοποίησή μας στον τομέα των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, όπου θεωρούμε ότι πέραν των άλλων, είναι και ιδανικός τομέας εφαρμογής για τα Data Centers, όπως άλλωστε υποδεικνύει και η διεθνής πρακτική.
I-C: Υπάρχουν τεχνικές που βελτιώνουν τη διαχείριση ενέργειας ενός Data Center;
Μαγικά δεν υπάρχουν, αυτό που σίγουρα υπάρχει είναι ο σχεδιασμός ενός Data Center με τέτοιο τρόπο ώστε να ανταποκρίνεται στις ανάγκες για τις οποίες υλοποιείται, να χρησιμοποιεί τεχνικές και λύσεις που αποδίδουν περισσότερο καταναλώνοντας λιγότερο.
Στη Schneider Electric παράγουμε προϊόντα και λύσεις με υψηλό βαθμό απόδοσης και διαθέτουμε εργαλεία λογισμικού ή μετρικά, με τα οποία μια εταιρία μπορεί να γνωρίζει σε πολύ μεγάλο βαθμό την κατανάλωση της και πάρει εκείνα τα μέτρα ή τις αποφάσεις που θα την βοηθήσουν να προβεί και σε εξοικονόμηση ενέργειας.
Στο θέμα της ψύξης για παράδειγμα η χρήση του Free cooling (ψύξη χωρίς τη χρήση συμπιεστών όπου αυτό είναι εφικτό) είναι μια μέθοδος πολύ αποδοτική και προσφέρει μεγάλη οικονομία.
Τα modular συστήματα UPS με μεγάλο βαθμό απόδοσης, χρησιμοποιούνται τόσο γιατί καταναλώνουν λιγότερο αλλά και γιατί μπορούν να προσαρμοστούν στο μέγεθος της ζήτησης φορτίου που υπάρχει στο Data Center και όχι για το συνολικό που θα μπορούσε να υποστηρίξει το Data Center.
Η χρήση Data CenterIM (Data Center Information Management) δίνει τη δυνατότητα σε μια εταιρία ή οργανισμό να γνωρίζει με πολύ μεγάλη ακρίβεια το τι συμβαίνει στο Data Center της έτσι ώστε να μπορεί να λάβει εκείνες τις αποφάσεις που απαιτούνται για την υλοποίηση των στόχων της.
I-C: Ουσιαστικά, όσο τα υπολογιστικά συστήματα και τα συστήματα storage, μετακινούνται προς το cloud, πόσο εύκολο είναι ο πελάτης να λαμβάνει εγγυημένες υπηρεσίες;
Να ξεκινήσουμε πρώτα από τη λειτουργία των Data Center όπου είναι συνυφασμένη με το σχεδιασμό τους και τη τεχνοτροπία που έχουν υλοποιηθεί.
Ένα μέρος του σχεδιασμού ενός Data Center, αφορά την εφεδρεία ή διαθεσιμότητα. Ουσιαστικά προσπαθούμε να ελαχιστοποιήσουμε τις πιθανότητες όπου, εάν και όταν συμβεί κάποια βλάβη από οποιαδήποτε αιτία, το Data Center να συνεχίσει να είναι λειτουργικό. Εάν τώρα προσπαθήσουμε να υλοποιήσουμε ένα Data Center όπου ότι και να συμβεί, αυτό θα συνεχίσει να λειτουργεί, τότε αυτό απαιτεί και μεγάλο κόστος επένδυσης. Εδώ λοιπόν επέρχεται ένα ζύγισμα μεταξύ των προς κάλυψη αναγκών και διαθέσιμων χρημάτων προς υλοποίηση του έργου. Εδώ πρέπει να σημειώσουμε ότι όλες οι ανάγκες δεν είναι ίδιες και προφανώς δεν απαιτείται να διαθέτουν και τις ίδιες υποδομές.
Ένας άλλος παράγοντας, είναι ή σύμβαση (SLA) η οποία υπογράφεται μεταξύ του παρόχου και του χρήστη. Εδώ τα πράγματα είναι πιο πολύπλοκα γιατί εμπλέκονται πολύ περισσότερες πτυχές που αρκετές φορές δεν άπτονται τεχνικών θεμάτων. Όλα όμως είναι θέμα ζήτησης και προσφοράς, αναγκών και ικανότητα κάλυψης αυτών.
I-C: Κυριαρχεί η άποψη ότι ένα Data Center έχει μηδενικό βαθμό ευελιξίας, επέκτασης ή ανακατανομής πόρων. Κατά πόσο ισχύει αυτό ;
Όλα εξαρτώνται από τον αρχικό σχεδιασμό. Σήμερα υπάρχουν τεχνολογίες με τις οποίες τα Data Centers μπορούν να ξεκινήσουν τη λειτουργία τους καλύπτοντας τις ανάγκες που έχουν αυτή τη στιγμή. Όταν οι ανάγκες αυτές αλλάξουν τότε οι υποδομές μπορούν να προσαρμοστούν στις νέες απαιτήσεις. Αυτό βέβαια δεν ισχύει για τα πάντα, πχ ένα κτήριο δεν είναι και τόσο εύκολο να αλλάξει διαστάσεις. Μπορεί όμως πολύ εύκολα να μεταβληθεί η διαθέσιμη ισχύς, ή ψύξη, ή ο χώρος φιλοξενίας των servers (ο αριθμός των racks).
Αναφερόμενος στο κομμάτι της επέκτασης ενός Data Center όπου υπάρχει διαθέσιμη γη, χωρίς απαραίτητα να φιλοξενεί στεγασμένο χώρο, η Schneider Electric δημιούργησε τα Facility modules, τα οποία ενσωματώνουν σε containers, ολοκληρωμένες λύσεις ισχύος, ψύξης και χώρου για racks , τα οποία μπορούν να τοποθετηθούν σε εξωτερικούς χώρους και να καλύψουν έκτακτες ανάγκες ή ακόμα και μόνιμες αν αυτό προκύψει.
Κάτι τέτοιο σημαίνει ότι υπάρχει και φυσική ευελιξία, ενώ μπορεί να μειωθεί το μέρος του κόστος δημιουργίας και λειτουργίας, το οποίο υπό κανονικές συνθήκες, θα ήταν αναγκαίο για κτιριακές υποδομές.
Who Is who
O κ. Κώστας Αθανασόπουλος ξεκίνησε την καριέρα του ως Sales and Computer Νetwork Εngineer στη Mantisys Technical Services Inc, με έδρα τον Καναδά και αργότερα στην ABB Hellas.
Από το 1999 έως το 2007, διετέλεσε Διευθύνων Σύμβουλος της MGE. Το 2007, η Schneider Electric εξαγόρασε την APC και την ενοποίησε με την MGE, δημιουργώντας μια νέα εταιρεία ηγέτη στις ολοκληρωμένες υπηρεσίες ισχύος και ψύξης για κρίσιμα συστήματα. Από το 2007, είναι Διευθύνων Σύμβουλος για την Ελλάδα και Country Manager για την Κύπρο και τη Μάλτα στην APC by Schneider Electric, Critical Power Cooling Systems.
