Με την πρόσκληση για την υποβολή πληροφοριών (Request for Information –RFI) που δημοσιοποιήθηκε χθες από το υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης ξεκινά η διαδικασία για το Εθνικό Πρόγραμμα Κατασκευής Μικρών Δορυφόρων (ΕΠΜΔ) συνολικού προϋπολογισμού 200 εκατ. ευρώ.
Στόχος είναι να κατασκευαστεί, να τεθεί σε τροχιά και να λειτουργήσει ένας αριθμός έξυπνων μικρών δορυφόρων για την παροχή τηλεπικοινωνιακών υπηρεσιών, παρατήρησης γης (για χρήσεις σε τομείς όπως η πολεοδομία, η χαρτογραφία) υπηρεσιών στη ναυτιλία και τη γεωργία καθώς και σε τομείς που σχετίζονται με την εθνική ασφάλεια (π.χ. φύλαξη συνόρων).
Εφόσον όλα κυλήσουν ομαλά μέσω του προγράμματος για τους μικροδορυφόρους η Ελλάδα δύναται να μπει στην πρωτοπορία των ευρωπαϊκών χωρών που ασχολούνται με το διάστημα αξιοποιώντας την επιστημονική κοινότητα και κυρίως τη διαστημική βιομηχανία που, παρά το δύσκολο οικονομικό περιβάλλον στη χώρα, έχει αναπτυχθεί ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια. Η ευκαιρία γίνεται μεγαλύτερη γιατί έχει εξασφαλιστεί η χρηματοδότηση του εγχειρήματος.
Το έργο θα υλοποιηθεί από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Διαστήματος (ESA) ο οποίος έχει σημαίνοντα ρόλο στην εφαρμογή της Ευρωπαϊκής Διαστημικής Στρατηγικής.
Βάσει των συμφωνιών Ελλάδας – ESA οι ανάδοχοι του έργου, είναι υποχρεωμένοι να αναπτύξουν μονάδες παραγωγής στη χώρα (όταν δεν διαθέτουν). Με άλλα λόγια η προσδοκία είναι το μεγαλύτερο τμήμα του Προγράμματος να εκτελεστεί στην Ελλάδα, αυξάνοντας την τεχνογνωσία και τις δυνατότητες στο μέλλον οι ελληνικές εταιρείες να αναλάβουν έργα και από άλλες χώρες.
Η συμμετοχή της ESA στο Πρόγραμμα των μικροδορυφόρων δύναται να διασφαλίσει ότι το έργο θα υλοποιηθεί εντός του αυστηρού χρονοδιαγράμματος (τριετία) χωρίς τις συνήθειες καθυστερήσεις που προκαλούνται από τις διαχρονικές παθογένειες του δημοσίου τομέα (έλλειψη εξειδικευμένου προσωπικού κ.λ.π.).
Το ΕΠΜΔ συζητείται τα τελευταία τουλάχιστον τρία χρόνια (η συζήτηση ξεκίνησε από την προηγούμενη κυβέρνηση χωρίς ωστόσο να δίνεται αρχικά προτεραιότητα στις τηλεπικοινωνιακές υπηρεσίες) αντιμετωπίζοντας ως «αντιπάλους» ακόμα και ορισμένα μέλη της ακαδημαϊκής κοινότητας η οποία μέχρι σήμερα είναι η κυρίως ωφελημένη από τα προγράμματα της ESA (η χώρα μας δίνει κάθε χρόνο ένα χρηματικό ποσό στον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Διαστήματος το οποίο επιστρέφει υπό τη μορφή έργων).
Ως αποτέλεσμα η Ελλάδα έχει συμβολή στην επιστημονική έρευνα, στο βαθμό που δύναται, χωρίς αυτή να μετουσιώνεται σε εμπορικές εφαρμογές και υπηρεσίες, ικανές να δώσουν πολλαπλασιαστικό αποτέλεσμα και να συμβάλουν στην ανάπτυξη.
Το Εθνικό Πρόγραμμα Μικρών Δορυφόρων έχει ενταχθεί στο Σχέδιο «Ελλάδα 2.0», όπως εγκρίθηκε προς χρηματοδότηση από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας και αποτελεί μέρος της πρωτοβουλίας Connectivity του Επιτρόπου Thierry Breton, για την οποία συζήτησαν με τον υπουργό Επικρατείας και Ψηφιακής Διακυβέρνησης Κυριάκο Πιερρακάκη κατά την πρόσφατη επίσκεψη του Επιτρόπου στην Αθήνα.
Γεγονός είναι ότι και στη διαστημική τεχνολογία η Ευρώπη έχει μείνει πίσω σε σχέση με τους ανταγωνιστές της, τις ΗΠΑ και την Κίνα. Ταυτόχρονα εντός ΕΕ η Γαλλία ως χώρα δυνατή στη διαστημική τεχνολογία μεταξύ άλλων στο στρατιωτικό τομέα προσπαθεί να διατηρήσει το «μονοπώλιό» της προκειμένου είναι αυτή που διαθέτει υπηρεσίες στις υπόλοιπες χώρες.
Τα τελευταία τρία χρόνια παρατηρείται αλλαγή πολιτικής στο πλαίσιο της ΕΕ με προσπάθεια να ισχυροποιηθούν και άλλοι παίκτες στη διαστημική τεχνολογία η οποία αναμένεται να διαδραματίσει ολοένα και πιο αυξημένο ρόλο.
Να σημειωθεί ότι η Τουρκία κατασκευάζει και χρησιμοποιεί κατασκοπευτικούς δορυφόρους εδώ και αρκετά χρόνια και έχει εξαγγείλει τη δημιουργία δικού της συστήματος εκτοξεύσεων δορυφόρων (πύραυλοι).
Το RFI για τους μικρούς δορυφόρους συντάχθηκε από τη Γενική Γραμματεία Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων, υπό τον Γενικό Γραμματέα, Θανάση Στάβερη, και τον υφυπουργό Ψηφιακής Διακυβέρνησης, αρμόδιο για τις Τηλεπικοινωνίες, Θοδωρή Λιβάνιο, σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και την ESA.
Οι προτάσεις στο πλαίσιο του RFI θα πρέπει να κατατεθούν από τους ενδιαφερόμενους έως 15 Σεπτεμβρίου.
