Στο πλαίσιο του συνεδρίου InfoCom World 2013, υπήρξε ενότητα συζήτησης με αντικείμενο «Υποδομές: Πόσα δίκτυα; Πόσες τεχνολογίες;». Στην συζήτηση, την οποία συντόνισε ο Δρ. Ιωάννης Τόμκος (Καθηγητής του ΑΙΤ), συμμετείχαν εκπρόσωποι κατασκευαστών και παρόχων δικτύων οι οποίοι κατέθεσαν τις απόψεις τους για τον τρόπο με τον οποίο βλέπουν να διαμορφώνεται το τηλεπικοινωνιακό περιβάλλον στην χώρα μας, καθώς και τις βασικές γραμμές στρατηγικής πάνω στις οποίες θα κινηθούν οι εταιρείες τους προκειμένου να ανταπεξέλθουν στις συνθήκες που έχουν διαμορφωθεί στην αγορά. Συγκεκριμένα οι συμμετέχοντες στο πάνελ ήταν οι: Maurizio De Dominicis (President of Ericsson Southeastern Europe), Αθανάσιος Καρανάσης, (CEO, ADTRAN), Ηλίας Κουκουβίνος (Δ/νων Σύμβουλος, Optronics), Αιμίλιος Βουδούρης (Executive Director of Sales & Business Development, Huawei), Κώστας Μήτσιος (Country Manager, Italtel), Χριστόδουλος Πρωτοπαπάς (CEO, Hellas SAT), Βασίλης Πρασσάς (Key Account Manager, ΖΤΕ).
Οι παριστάμενοι ερωτήθηκαν για το ποια κατά τη γνώμη τους είναι τα μελλοντικά “killer” applications/services (π.χ. Video-based services, social media, machine-to-machine communications, internet of everything, κτλ.), πως αυτά θα αλλάξουν το life-style και τις συνήθειες των χρηστών και ποιες θα είναι οι δικτυακές τεχνολογίες που μπορούν να μετασχηματίσουν άμεσα τα δίκτυα των παρόχων προκειμένου να ικανοποιήσουν τις απαιτήσεις των υπηρεσιών με στόχο την καλύτερη και οικονομικότερη εμπειρία του τελικού πελάτη?
Όλοι οι ομιλητές συμφώνησαν με την άποψη, που διατύπωσε αρχικά ο κ. De Dominicis, ότι δεν υπάρχει ίσως ένα μοναδικό «killer application» στο οποίο θα πρέπει να επικεντρωθεί η αγορά, αλλά σε μια πληθώρα νέων εφαρμογών που σχετίζονται κυρίως με υπηρεσίες που έχουν ως βάση την κινούμενη εικόνα (video) αλλά και την ολοένα αυξανόμενη προοπτική για machine-to-machine communications και του internet of everything. O κ. Πρωτοπαπάς τόνισε ότι οι πάροχοι πρέπει να εστιάσουν σε υπηρεσίες που θα βελτιώσουν την δικτύωση μεταξύ πολλών χρηστών ταυτόχρονα σε αντίθεση με την επικοινωνία 1-προς-1. Προέβλεψε επίσης ότι οι υπηρεσίες του web-TV και του mobile-TV θα βρουν μεγάλη διείσδυση στην ελληνική αγορά και ειδικότερα ανάμεσα στους νέους. Υπήρξε επίσης ταύτιση απόψεων και για τα ενσύρματα ευρυζωνικά δίκτυα, όπου όπως ανέφερε και ο κ. Καρανάσης, υπάρχει ανάγκη υιοθέτησης μιας αρχιτεκτονικής δικτύου FTTx και την σταδιακή εξάπλωση του δικτύου οπτικών ινών προς τους τελικούς χρήστες με παράλληλη αξιοποίηση στο μέγιστο των υφιστάμενων υποδομών. Οι ομιλητές ανάφεραν ότι δεν θα πρέπει να γίνει χρήση μιας και μόνο τεχνολογίας αλλά κάθε τεχνική λύση έχει την θέση της ανάλογα τα χαρακτηριστικά της περιοχής και των χρηστών στους οποίους απευθύνεται. Οι περισσότεροι ομιλητές αναφέρθηκαν στην ανάγκη να επεκταθούν περαιτέρω τα δίκτυα κινητής ευρυζωνικότητας 4G, με ταυτόχρονη αύξηση της χωρητικότητας τους (π.χ. με χρήση small-cells και back-hauling λύσεων FTT-Site). Τέλος ο κ. Μητσιός έθεσε και το θέμα της υιοθέτησης καινοτόμων τεχνολογιών όπως το Software Defined Networking (SDN) και το Network Functions Virtualization (NFV), στις οποίες η εταιρεία του έχει ήδη επενδύσει και έχει κάνει πιλοτικά έργα.
Το ενδιαφέρον κίνησαν οι τοποθετήσεις των εκπροσώπων των κατασκευαστικών εταιριών τηλεπικοινωνιακών υποδομών σχετικά στις δράσεις/έργα που γίνονται με πρωτοβουλία του κράτους αναφορικά με την προώθηση νέων τηλεπικοινωνιακών δικτύων στον δημόσιο και ιδιωτικό τομέα. Κέντρο της συζήτησης ήταν κυρίως το αναμενόμενο έργο ανάπτυξης ευρυζωνικών δικτύων σε αγροτικές περιοχές καθώς και στο πολυσυζητημένο σχέδιο έργου ανάπτυξης δικτύων FTTH σε μεγάλους δήμους ανά την χώρα.
Όπως ήταν λογικό οι ομιλητές χαιρέτησαν την πρωτοβουλία για αυτό το έργο, σημειώνοντας όμως ότι έχουν υπάρξει σημαντικές καθυστερήσεις. Ο κ. Πρασσάς ανάφερε ότι θα πρέπει το έργο να μην υλοποιηθεί αποσπασματικά, αλλά ως μέρος ενός γενικότερου σχεδίου για την αποκέντρωση και την ανάπτυξη της περιφέρειας αλλά και ως μέρος της Εθνικής Στρατηγικής για τις Τηλεπικοινωνίες. Οι συμμετέχοντες αναφέρθηκαν στις πιθανές τεχνολογικές λύσεις που θεωρούν ως πλέον χρήσιμες προκειμένου να βοηθήσουν τους πιθανούς επενδυτές που θα αναπτύξουν και θα αξιοποιήσουν τα δίκτυα να έχουν απόσβεση των επενδύσεών τους σε εύλογο χρονικό διάστημα. Ο εκπρόσωπος της Huawei κ. Βουδούρης, ανάφερε ότι η εταιρεία του έχει την μεγαλύτερη γκάμα τεχνικών λύσεων και είναι καθαρά θέμα επιλογής του επενδυτή να επιλέξει την τεχνολογία που κατά περίπτωση θα εξυπηρετεί τις ανάγκες. Ο κ. Πρωτοπαπάς ανάφερε ότι σε ένα τέτοιο έργο θα έπρεπε να αξιοποιηθούν καλύτερα οι δυνατότητες των δορυφορικών δικτύων. Αναφορικά με το έργο FTTH όλα τα μέλη του πάνελ συμφώνησαν ότι το μέλλον των ευρυζωνικών δικτύων θα βασίζεται σε οπτικές ίνες και ότι και η χώρα μας θα πρέπει συντονισμένα να προχωρήσει προς την ανάπτυξη τέτοιων δικτύων. Ο κ. Κουκουβίνος ανάφερε ότι το έργο αυτό δεν θα βοηθήσει μόνο την ανάταση της τηλεπικοινωνιακής αγοράς αλλά θα έχει θετικές επιπτώσεις γενικότερα για στην Ελληνική οικονομία, τονίζοντας επίσης ότι η εμπειρία της εταιρείας του από αντίστοιχα πιλοτικά έργα υποδεικνύει ότι τα κόστη κατασκευής δεν είναι τόσο μεγάλα όσο παρουσιάζονται από κάποιους.
Βασικό θέμα συζήτησης ήταν τα πιθανά επιχειρηματικά μοντέλα και οι αποφάσεις στρατηγικής που μπορούν να υιοθετηθούν από τους παρόχους προκειμένου να αντιμετωπίσουν το φαινόμενο που προκύπτει από την δραματική αύξηση των απαιτήσεων της τηλεπικοινωνιακής κίνησης ανά σύνδεση/συσκευή -κάτι που επιβαρύνει τα λειτουργικά τους κόστη λόγω της συνεχούς ανάγκης επενδύσεων- χωρίς όμως αυτή να συνοδεύεται με ταυτόχρονη αύξηση των εσόδων ανά χρηστή (δεδομένου ότι συνεχώς αυξάνεται η δυναμική των ΟΤΤ providers). Συγκεκριμένα το μεγαλύτερο μέρος της συζήτησης σε αυτό το ερώτημα, εστιάστηκε στην πιθανότητα να υιοθετηθεί το μοντέλο σύμπραξης μεταξύ των παικτών της αγοράς προκειμένου να αναπτυχθεί ένας κοινός πάροχος υποδομών δικτύου, με διασπορά του ανταγωνισμού στο επίπεδο υπηρεσιών.
Η άποψη που κυριάρχησε ήταν ότι οι πλέον ενδεδειγμένες λύσεις για να αντιμετωπιστεί αυτό το φαινόμενο είναι οι συγχωνεύσεις και/ή οι πρακτικές network-sharing μεταξύ των παρόχων. Όσον αφορά την αντιμετώπιση των ΟΤΤ providers, οι πάροχοι θα πρέπει να επιλέξουν είτε μια πιο επιθετική αντιμετώπιση με κατάλληλες χρεώσεις για την πρόσβαση σε υπηρεσίες ΟΤΤ, είτε προωθώντας ανταγωνιστικά πακέτα, ή να λειτουργήσουν συνεργατικά με τους ΟΤΤ στην βάση μοντέλων revenue-sharing. Οι ομιλητές συμφώνησαν ότι δεν μπορεί η ελληνική αγορά να υποστηρίξει πολλά δίκτυα πρόσβασης νέας γενιάς που θα αναπτυχθούν ταυτόχρονα και θα δρουν ανταγωνιστικά μεταξύ τους, ενώ τόνισαν ότι υπάρχει ορατός ο κίνδυνος δημιουργίας ολιγοπωλίου ή/και ανάπτυξης μονοπωλιακών πρακτικών σε περίπτωση όπου ένα και μόνο δίκτυο θα αναπτυχθεί από ένα επενδυτή ο οποίος θα μπορεί να ανταγωνίζεται τους «πελάτες» του και σε επίπεδο υπηρεσιών. Θεωρητικά ο πάροχος υποδομών θα μπορούσε να προκύψει είτε μέσω του διαχωρισμού του κυρίαρχου παρόχου, είτε με μία κοινοπραξία όλων των παρόχων και άλλων επενδυτών για να δημιουργηθεί από κοινού ένας πάροχος υποδομών. Ως παράγοντες επιτυχίας στην χώρα μας για την υιοθέτηση ενός τέτοιου μοντέλου κοινού παρόχου υποδομών δικτύου, οι ομιλητές βλέπουν την ενεργή συμμετοχή του κράτους με ένα μοντέλο ΣΔΙΤ (όπως αυτό που έχει συζητηθεί για το έργο FTTH) αλλά και την ενεργή συμμετοχή και του κυρίαρχου παρόχου στο όλο εγχείρημα, και τέλος την συμμετοχή εκτός από παρόχους (αναλογικά με το μερίδιο υποδομών/κεφαλαίων που θα συνεισφέρει ο καθένας) και ιδιωτών επενδυτών/μεγάλων funds, κατασκευαστικών εταιρειών και εταιρειών κατασκευής εξοπλισμού. Ανέφεραν μάλιστα ότι το μοντέλο του έργου για την ανάπτυξη δικτύων σε αγροτικές περιοχές (στο οποίο ακολουθείται η λογική του λειτουργικού διαχωρισμού μεταξύ παροχής υποδομών και υπηρεσιών) μπορεί να λειτουργήσει ως πιλότος για το μεγαλύτερο έργο του FTTH.
