Η συμφωνία για τις εκπτώσεις όγκου στις συνδέσεις οπτικής ίνας, οι δράσεις ενίσχυσης της ζήτησης του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης, και η κατάργηση του τέλους σταθερής τηλεφωνίας (5%) για τις συνδέσεις από 100 Mbps και άνω, δημιουργούν προσδοκίες για αύξηση ρυθμού διείσδυσης του FTTH. Σύμφωνα με την εκτίμηση του Προέδρου και Διευθύνοντος Συμβούλου της Vodafone Ελλάδος, Χάρη Μπρουμίδη, είναι εφικτό το 2025 οι συνδέσεις FTTH να αυξηθούν τουλάχιστον κατά 50%.
Ο κ. Μπρουμίδης, στη συνέντευξή του στο Infocom, αναφέρεται επίσης αναλυτικά στο επενδυτικό πρόγραμμα της Vodafone, ύψους 1 δισ. ευρώ μέχρι το 2029, στη συμφωνία για διαμοιρασμό του αθλητικού περιεχομένου μεταξύ Cosmote και Nova, καθώς επίσης στις σημαντικές ρυθμιστικές εξελίξεις που αναμένονται το επόμενο διάστημα, όπως μεταξύ άλλων η εναρμόνιση των ορίων έκθεσης του κοινού στην ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία (EMF) με τις διεθνείς συστάσεις.
Ο επικεφαλής της Vodafone επισημαίνει σχετικά: «Η Ελλάδα συγκαταλέγεται ανάμεσα στις λίγες χώρες με σημαντικά χαμηλότερα όρια EMF (30%-40%) από τα οριζόμενα στις διεθνείς συστάσεις. H εναρμόνιση των ορίων αποτελεί το απαραίτητο επόμενο στάδιο της διαδικασίας ψηφιοποίησης της χώρας, της πλήρους ανάπτυξης των δικτύων 5ης γενιάς, της ενίσχυσης της εθνικής ευρυζωνικής στρατηγικής, και συνακόλουθα της επίτευξης των στόχων του προγράμματος Europe Digital Decade 2030.»
I.C.: Ποια είναι τα βασικά σημεία του επενδυτικού πλάνου της Vodafone;
Χ.Μ.: Με το τέλος του προηγούμενου οικονομικού έτους, ολοκληρώθηκε ένας μεγάλος επενδυτικός κύκλος ύψους 600 εκατ. ευρώ, που ξεκίνησε το 2021. Ο τρέχων σχεδιασμός της Vodafone Ελλάδας περιλαμβάνει την υλοποίηση επενδύσεων 1 δισ. ευρώ την προσεχή πενταετία μέχρι το 2029, που αφορούν τόσο τη γεωγραφική επέκταση της υποδομής οπτικών ινών, όσο και τη συνέχιση της ανάπτυξης του δικτύου 5G για να καλυφθεί το σύνολο του πληθυσμού.
Αυτή τη στιγμή, εντατικοποιούμε αποφασιστικά την ανάπτυξη του δικτύου οπτικών ινών. Μέχρι το τέλος του Δεκεμβρίου 2024, θα έχουμε υλοποιήσει περισσότερες από 300.000 γραμμές οπτικής ίνας απευθείας στο σπίτι (FTTH), ενώ μέσα στο 2025 το δίκτυο οπτικής ίνας απευθείας στο σπίτι θα είναι εμπορικά διαθέσιμο σε 500.000 σπίτια. Μακροπρόθεσμα, παραμένει ο στόχος εγκατάστασης 850.000 γραμμών FTTH έως το 2028.
Επιπλέον, η Vodafone ολοκλήρωσε την κατασκευή σταθμού προσαιγιάλωσης υποβρυχίων καλωδίων οπτικών στο Τυμπάκι Κρήτης, το οποίο θα υποδεχθεί ορισμένα από τα σημαντικότερα διεθνή καλωδιακά συστήματα, αναβαθμίζοντας τη θέση της χώρας μας στον παγκόσμιο ψηφιακό χάρτη. Ήδη έχει γίνει η προσαιγιάλωση του συστήματος India-Europe-Xpress, ενώ το πρώτο τρίμηνο του 2025 αναμένεται να ακολουθήσει το 2Africa, μία από τις σημαντικότερες υποθαλάσσιες υποδομές οπτικών ινών για την παγκόσμια συνδεσιμότητα.
Στα δίκτυα κινητής τηλεφωνίας, έχουμε πετύχει πληθυσμιακή κάλυψη 5G που ήδη ξεπερνά το 90%, και σύμφωνα με τον σχεδιασμό ανάπτυξης, τον Μάρτιο του 2025 η κάλυψη θα ανέλθει στο 94%. Πλέον, το Vodafone 5G Network καλύπτει 225 πόλεις και 65 νησιά.
I.C.: Στις εκπτώσεις όγκου μεταξύ των παρόχων, ποια είναι τα προσδοκώμενα αποτελέσματα;
Χ.Μ.: Η συμφωνία εκπτώσεων όγκου, σε συνδυασμό με τις δράσεις ενίσχυσης της διείσδυσης των υπηρεσιών FTTH σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις, παρέχει τα απαραίτητα οικονομικά κίνητρα στους παρόχους, τόσο σε βραχυπρόθεσμο όσο και σε μακροπρόθεσμο ορίζοντα, προκειμένου να ασκήσουν την κατάλληλη εμπορική πολιτική που θα καταστήσει τις υπηρεσίες FTTH πιο ελκυστικές στον τελικό καταναλωτή, και θα συντελέσει στην επιδιωκόμενη ομαλή μετάβαση της συνδρομητικής τους βάσης στα υψίρρυθμα δίκτυα. Παράλληλα, η συμφωνία διαμορφώνει ένα ελκυστικότερο οικονομικό περιβάλλον για τις υπηρεσίες FTTH, καθώς η αναμενόμενη ενίσχυση της ζήτησης θα εξασφαλίσει την απαιτούμενη επενδυτική βεβαιότητα από την πλευρά των παρόχων, προκειμένου να συνεχίσουν και ενισχύσουν τον επενδυτικό τους σχεδιασμό.
I.C.: Θεωρείτε ότι τα δύο κουπόνια για την ενίσχυση της ζήτησης σε οπτικές ίνες, μέχρι τα σπίτια και τις επιχειρήσεις, θα βοηθήσουν στην κατεύθυνση της αύξησης διείσδυσης χρήσης των σύγχρονων δικτύων;
Χ.Μ.: Οι δράσεις Gigabit Voucher και Smart Readiness είναι βέβαιο ότι θα ενισχύσουν τη ζήτηση για οπτικές ίνες μέχρι το σπίτι (FTTH), και θα συμβάλλουν καθοριστικά στην προώθηση των εν λόγω υπηρεσιών στα νοικοκυριά και στις επιχειρήσεις. Επίσης η επικείμενη κατάργηση του τέλους σταθερής (5%), για συνδέσεις μέσω οπτικής ίνας από 100 Mbps και άνω, που ήταν πάγιο αίτημα του κλάδου, θα ενισχύσει σημαντικά τον κοινά επιδιωκόμενο εθνικό στόχο για την περαιτέρω διείσδυση της ευρυζωνικότητας.
Προς την ενίσχυση και διατήρηση της ζήτησης σε υψηλά επίπεδα, κρίσιμο ρόλο διαδραματίζει και το ρυθμιστικό πλαίσιο, και ειδικότερα οι εξελίξεις σε σχέση με τις ρυθμισμένες τιμές χονδρικής.
I.C.: Δεδομένων των παραπάνω, πως εκτιμάτε ότι θα κινηθούν οι συνδέσεις FTTH το 2025;
Χ.Μ.: Θεωρώ εφικτό να αυξηθούν τουλάχιστον κατά 50%.
I.C.: Τί θα πράξετε αναφορικά με τη συνδρομητική τηλεόραση, με δεδομένη τη συμφωνία για διαμοιρασμό του αθλητικού περιεχομένου μεταξύ Cosmote και Nova;
Χ.Μ.: Είμαστε πιστοί στη στρατηγική μας, να προσφέρουμε το ποιοτικότερο περιεχόμενο για όλη την οικογένεια. Πιστεύω ότι το Vodafone TV είναι η μοναδική πλατφόρμα στην Ελλάδα, που συγκεντρώνει σε ένα μόνο σημείο τόσο υψηλού επιπέδου παραγωγές. Διανθίζουμε διαρκώς το περιεχόμενο, και έπονται νέες συμφωνίες που θα ανακοινώσουμε προσεχώς.
Το μοντέλο αυτό αποδίδει, και αυτό αποδεικνύεται από τη συνδρομητική μας βάση που σταθερά αυξάνεται, έχοντας ξεπεράσει τους 200.000 συνδρομητές. Με τις αισθητές βελτιώσεις, δε, στην εμπειρία του χρήστη, έχουμε τη δυνατότητα να πάμε ακόμα καλύτερα.
Σε κάθε περίπτωση, δεν έχουμε όμως παρωπίδες, παρακολουθούμε τις εξελίξεις στην αγορά, συζητάμε, και προφανώς εξετάζουμε όλα τα ενδεχόμενα, πάντοτε με γνώμονα την προσφορά ενός ελκυστικού πακέτου στους συνδρομητές μας, στην καλύτερη δυνατή τιμή.
I.C.: Τί σημαίνει για τις εταιρίες του ομίλου της Vodafone η πρόσφατη συμφωνία με την Google;
Χ.Μ.: Η πρόσφατη συμφωνία του Ομίλου Vodafone με τη Google, εξελίσσει τη μακροχρόνια συνεργασία τους, και την πηγαίνει στο επόμενο επίπεδο. Για τους πελάτες της Vodafone σε όλη την Ευρώπη και την Αφρική, συνεπάγεται εν ευθέτω χρόνω πολλαπλά οφέλη, που περιλαμβάνουν νέες συσκευές, τηλεοπτικές εμπειρίες και υπηρεσίες, που υποστηρίζονται από το Google Cloud, ενώ βασίζονται στην τεχνητή νοημοσύνη και στα μοντέλα Gemini της Google. Οι καταναλωτές θα επωφεληθούν από την τελευταία λέξη της τεχνολογίας σε hardware και software, όπως εφαρμογές τεχνητής νοημοσύνης και cloud. Θα έχουν τη δυνατότητα να ανακαλύψουν νέους τρόπους μάθησης, δημιουργίας και επικοινωνίας, και να αποκτήσουν πρόσβαση σε μία κορυφαία στην κατηγορία της τηλεοπτική πλατφόρμα, με χαρακτηριστικά που θα βελτιώνουν αισθητά την εμπειρία του χρήστη, και θα την κάνουν πιο προσωποποιημένη και διαδραστική. Επιπλέον, για τους εταιρικούς της πελάτες, η Vodafone θα αναπτύξει μία νέα, cloud-native υπηρεσία ασφαλείας, αξιοποιώντας την πλατφόρμα Security Operations του Google Cloud.
I.C.: Είστε ικανοποιημένος από την υιοθέτηση υπηρεσιών 5G από τις επιχειρήσεις; Υπάρχουν projects που τρέχετε το διάστημα αυτό;
Χ.Μ.: Τα στοιχεία αποδεικνύουν ότι οι ελληνικές επιχειρήσεις έχουν αντιληφθεί τη σημασία και τα οφέλη του ψηφιακού μετασχηματισμού, και υιοθετούν όλο και περισσότερο ψηφιακές λύσεις και εφαρμογές, που απαιτούν υψηλές ταχύτητες και no latency δίκτυα 5G και FTTH. Μάλιστα, η έρευνα «SME Whitepaper survey to 301 Greek businesses», που διενεργήσαμε σε ελληνικές επιχειρήσεις, έδειξε ότι 8 στις 10 θεωρούν πως ο ψηφιακός τους μετασχηματισμός είναι πολύ σημαντικός για να καταφέρουν να προσελκύσουν νέους πελάτες, να μειώσουν τα λειτουργικά τους κόστη, και να είναι ανθεκτικές και καινοτόμες. Αυτό είναι κάτι που στο Vodafone Business το βλέπουμε στην πράξη τα τελευταία χρόνια, καθώς αναπτυσσόμαστε κάθε χρόνο με διψήφιο ρυθμό όσον αφορά στα έσοδα μας από υπηρεσίες Cloud, IoT, Cybersecurity, καθώς επίσης προηγμένα δίκτυα διασύνδεσης SDWAN και MPN. Σε αυτό το πλαίσιο, πρόσφατα ανακοινώσαμε ένα στρατηγικό σχέδιο επένδυσης πλέον των 17 εκατ. ευρώ, το οποίο περιλαμβάνει στοχευμένες πρωτοβουλίες, όπως τον ανασχεδιασμό των λύσεων και υπηρεσιών που προσφέρουμε, τη δημιουργία 50 θέσεων εργασίας υψηλής τεχνολογικής εξειδίκευσης, αλλά και ένα εντατικό πρόγραμμα διεύρυνσης των τεχνολογικών δεξιοτήτων για περισσότερους από 300 υφιστάμενους εργαζόμενους μας.
I.C.: Υπό ποιες προϋποθέσεις θα εξετάζατε πιθανή συνεργασία και με τη ΔΕΗ;
Χ.Μ.: Όπως ανέφερα και προηγουμένως, η Vodafone επιταχύνει την ανάπτυξη του ιδιόκτητου δικτύου οπτικών ινών, το οποίο σήμερα παρέχει ευρυζωνικές υπηρεσίες σε Αθήνα, Πειραιά, Θεσσαλονίκη, Πάτρα, Βέροια, Ιωάννινα, Κοζάνη και Βόλο. Έως τον Δεκέμβριο του 2024, θα ολοκληρωθούν και θα ενεργοποιηθούν νέες επεκτάσεις σε ορισμένες από αυτές τις περιοχές, ενώ θα ξεκινήσουμε την κατασκευή και στα Ιωάννινα.
Επιπλέον, ειδικά κατόπιν της έγκρισης του εκπτωτικού σχήματος χονδρικής FTTH, έχουμε ήδη τη δυνατότητα να διαθέτουμε εμπορικά οπτική ίνα απευθείας στο σπίτι ή την επιχείρηση, σε μεγάλο γεωγραφικό εύρος και με ανταγωνιστικούς όρους. Στον βαθμό που το δίκτυο οποιουδήποτε κατασκευαστή ανταποκρίνεται στις ανάγκες και στη στρατηγική μας, και που η όποια διμερής συμφωνία θα ήταν επωφελής για τους συνδρομητές μας, τότε φυσικά και είμαστε ανοιχτοί να το εξετάσουμε. Ακόμα πιο βασική προϋπόθεση ωστόσο, είναι αυτό το δίκτυο να υπάρχει.
I.C.: Ποιες εξελίξεις σε ρυθμιστικό επίπεδο αναμένετε το επόμενο διάστημα;
Χ.Μ.: Οι πιο σημαντικές είναι οι εξής:
Η εναρμόνιση των ορίων έκθεσης του κοινού στην ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία (EMF) με τις διεθνείς συστάσεις
Η Ελλάδα συγκαταλέγεται ανάμεσα στις λίγες χώρες με σημαντικά χαμηλότερα όρια EMF (30%-40%) από τα οριζόμενα στις διεθνείς συστάσεις. H εναρμόνιση των ορίων αποτελεί το απαραίτητο επόμενο στάδιο της διαδικασίας ψηφιοποίησης της χώρας, της πλήρους ανάπτυξης των δικτύων 5ης γενιάς, της ενίσχυσης της εθνικής ευρυζωνικής στρατηγικής, και συνακόλουθα της επίτευξης των στόχων του προγράμματος «Europe Digital Decade 2030».
Η σύσταση της εννεαμελούς ειδικής επιτροπής, στις 30 Αυγούστου 2024, που εξετάζει συνολικά τις παραμέτρους της αναπροσαρμογής των ορίων, είναι το πρώτο αποφασιστικό βήμα για την εξαιρετικά κρίσιμη για τον κλάδο των κινητών επικοινωνιών μεταρρύθμιση, που ευελπιστούμε να έχει ολοκληρωθεί εντός του πρώτου τριμήνου του 2025.
Επικαιροποίηση κοστολογικού μοντέλου NGA Bottom-Up LRIC+
Στο προσεχές χρονικό διάστημα, αναμένεται να τεθεί σε δημόσια διαβούλευση από την ΕΕΤΤ, η επικαιροποίηση του κοστολογικού μοντέλου τιμών χονδρικής. Λαμβάνοντας υπόψη τις συνθήκες της ελληνικής αγοράς, και ιδιαίτερα την εν εξελίξει διαδικασία μετάβασης των συνδρομητών σε υπηρεσίες FTTH, είναι κρίσιμο η δομή και τα αποτελέσματα του κοστολογικού μοντέλου να διασφαλίσουν τη ρυθμιστική βεβαιότητα στην αγορά, και τον αποτελεσματικό ανταγωνισμό, χωρίς να διαταραχθεί η προσπάθεια από την πλευρά των παρόχων, για την ομαλή μετάβαση από τα δίκτυα χαλκού στα υψίρρυθμα δίκτυα.
Εκκίνηση διαδικασίας αναθεώρησης ετήσιων τελών ραδιοσυχνοτήτων (MW fees) βάσει της κλαδικής μελέτης που έχει υποβληθεί στην ΕΕΤΤ από τον Ιούλιο του 2022
Η ισχύουσα μεθοδολογία υπολογισμού των ετήσιων τελών χρήσης ραδιοσυχνοτήτων (MW) δεν έχει επικαιροποιηθεί ουσιωδώς από το 2003, με συνέπεια να μη λαμβάνει καθόλου υπόψη τις σύγχρονες τεχνολογικές εξελίξεις. Ο κλάδος ανέθεσε στον ανεξάρτητο φορέα, ΕΠΙΣΕΥ του ΕΜΠ, την εκπόνηση μελέτης, η οποία υποβλήθηκε τον Ιούλιο του 2022 στην ΕΕΤΤ, και περιλαμβάνει νέο προτεινόμενο μοντέλο τιμολόγησης.
Αναμένουμε την εξέταση της κλαδικής πρότασης από την ΕΕΤΤ, και σε κάθε περίπτωση τη δρομολόγηση των απαιτούμενων ενεργειών για την αναθεώρηση της τρέχουσας μεθοδολογίας προς την κατεύθυνση του εξορθολογισμού των τελών, που θα συμβάλλει στην επιτάχυνση της ανάπτυξης της ευρυζωνικότητας, ιδιαίτερα σε απομακρυσμένες και δυσπρόσιτες περιοχές.
Εκκίνηση διαδικασίας ανανέωσης και επέκτασης των δικαιωμάτων χρήσης Ραδιοφάσματος που λήγουν μέχρι το 2030
Είναι κρίσιμο η ΕΕΤΤ και το Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης να δρομολογήσουν σύντομα την επικαιροποίηση της στρατηγικής της χώρας, αναφορικά με την μελλοντική αξιοποίηση του σπάνιου πόρου του φάσματος, με σκοπό την εύρεση του βέλτιστου οδικού χάρτη για την αποτελεσματική χρήση του, την ενθάρρυνση των αξιόπιστων επενδύσεων μακράς διαρκείας, τη διασφάλιση του υγιούς ανταγωνισμού, και τη μεγιστοποίηση του οφέλους για τους καταναλωτές. Η απόφαση σχετικά με τα δικαιώματα που λήγουν μέχρι το 2030 πρέπει να ληφθεί εγκαίρως, προκειμένου να διασφαλιστεί επαρκής χρόνος για τον απαραίτητο σχεδιασμό στον κλάδο των ηλεκτρονικών επικοινωνιών, καθώς επίσης για τον περιορισμό της επενδυτικής αβεβαιότητας.
I.C.: Γιατί οι πάροχοι θεωρούν αναγκαία την αύξηση των ορίων της ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας; Τί απαντάτε σε αυτούς που αντιδρούν;
Χ.Μ.: Καταρχάς, τα ισχύοντα όρια θέτουν προσκόμματα στην ομαλή ανάπτυξη του 5G προς όφελος του κοινωνικού συνόλου. Η απουσία εναρμονισμένων, επιστημονικά τεκμηριωμένων ορίων, θέτει σε κίνδυνο την αναβάθμιση των υφιστάμενων δικτύων 4G, την αποτελεσματική ανάπτυξη των νέων δικτύων 5G, και υπονομεύει την ψηφιακή σύγκλιση της χώρας. Ειδικότερα, ο ραδιοσχεδιασμός με τα τρέχοντα αυστηρότερα όρια:
Περιορίζει σε μεγάλο βαθμό την πλήρη αξιοποίηση του φάσματος συχνοτήτων, στο οποίο έχουν ήδη επενδύσει οι πάροχοι, και ειδικά τη λειτουργικότητα των δικτύων 5G. Εκτιμάται ότι στο 70% των υφιστάμενων σταθμών, είναι αδύνατη η εγκατάσταση του συνόλου των συχνοτήτων 5G.
Προκαλεί καθυστερήσεις στην ανάπτυξη του 5G, οδηγεί σε συμβιβασμούς στην ποιότητα του δικτύου, θέτει όρια κάλυψης και χωρητικότητας που επηρεάζουν τους τελικούς χρήστες.
Θέτει σε κίνδυνο την υλοποίηση μεγάλου μέρους των νέων επενδύσεων που έχουν προγραμματιστεί για την ανάπτυξη δικτύων 5G, καθώς δεν θα είναι εγγυημένη η ποιότητα του δικτύου.
Σε αρκετές περιπτώσεις επιβάλλει την αντίστοιχη μείωση της ισχύος των σταθμών βάσης, οδηγώντας σε περιορισμένες δυνατότητες κάλυψης (ειδικά σε εσωτερικούς χώρους), και χωρητικότητας προς τους τελικούς χρήστες.
Επιδεινώνει τον κορεσμό της υπάρχουσας υποδομής δικτύου, όσον αφορά στην προσθήκη των νέων συχνοτήτων, απαγορεύοντας την προσθήκη νέων συστημάτων στους υφιστάμενους σταθμούς βάσης, και συνακόλουθα περιορίζει σημαντικά τη δυνατότητα για κοινή χρήση υποδομών δικτύου, η οποία αποτελεί βασική κατευθυντήρια γραμμή του νέου Ευρωπαϊκού Κώδικα Ηλεκτρονικών Επικοινωνιών, που ενσωματώθηκε στο ελληνικό δίκαιο με το νόμο 4727/2020 «Ψηφιακή Διακυβέρνηση – Ηλεκτρονικές Επικοινωνίες».
Επιφέρει επιπλέον περιβαλλοντική επιβάρυνση, καθώς οδηγεί στην αύξηση του αριθμού των επιπλέον σταθμών βάσης, που κρίνονται αναγκαίοι για την υλοποίηση των νέων υπηρεσιών 5G. Εκτιμάται ότι θα απαιτηθούν τουλάχιστον 50% επιπλέον σταθμοί βάσης στις αστικές περιοχές, προκειμένου να καλυφθούν οι ανάγκες της γεωγραφικής και πληθυσμιακής κάλυψης, με αναπόφευκτη συνέπεια την αυξημένη κατανάλωση ενέργειας κατά τουλάχιστον ~35%.
Οι συστάσεις της Διεθνούς Επιτροπής για την Προστασία από Μη Ιοντίζουσες Ακτινοβολίες (International Commission on Non-Ionizing Radiation Protection – ICNIRP), έχουν προταθεί από την ΕΕ και τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ), και εφαρμόζονται από τη συντριπτική πλειονότητα των ψηφιακά αναπτυγμένων κρατών. Τα εναρμονισμένα, επιστημονικά τεκμηριωμένα όρια ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας που συστήνει η ICNIRP, έχουν δοκιμαστεί εδώ και δύο δεκαετίες και αποδειχθεί ασφαλή για το κοινό, ακόμα και για ομάδες υψηλού κινδύνου. Στην πράξη, θα επιτρέψουν την αποτελεσματική ανάπτυξη των νέων δικτύων 5G, και θα διευκολύνουν την παροχή υψηλού επιπέδου υπηρεσιών στους πολίτες.
Η συνέντευξη δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Infocom
