Προτάσεις πολιτικής για την επιτάχυνση της ανάπτυξης του πυλώνα των Τηλεπικοινωνιών και της Ψηφιακής Αναβάθμισης (ΤΨΑ) περιλαμβάνει μεταξύ άλλων μελέτη της Μονάδας Οικονομικής Ανάλυσης και Έρευνας της Eurobank.
Υπό τον τίτλο «Πυλώνας Τηλεπικοινωνιών-Ψηφιακής Αναβάθμισης: Πρόοδος και προκλήσεις για τον ψηφιακό μετασχηματισμό της επιχειρηματικότητας, της καθημερινότητας των πολιτών και της λειτουργίας του δημόσιου τομέα» η μελέτη της Eurobank επισημαίνει την ανάγκη συχνότερης αποτίμησης του σταδίου στο οποίο βρίσκονται τα έργα που περιλαμβάνονται στη Βίβλο Ψηφιακού Μετασχηματισμού (ΒΨΜ).
Επιπλέον, όπως σημειώνει προκειμένου η παρακολούθηση ενός εν εξελίξει έργου να αποδίδει την πραγματική κατάσταση, θα πρέπει να περιλαμβάνει μια, έστω κατά προσέγγιση, αποτίμηση του βαθμού υλοποίησής του, όχι απλώς να δείχνει ότι αυτό υλοποιείται, όπως φαίνεται στο site της ΒΨΜ.
Ελλιπή χαρακτηρίζει στο μεταξύ την πληροφόρηση σχετικά με το βαθμό υλοποίησης των ολοκληρωμένων και τρεχόντων έργων στα χρηματοδοτικά προγράμματα (Ελλάδα 2.0, ΕΣΠΑ 2021-2027, ΕΠΑ 2021-2025, μην επιτρέποντας την αξιολόγηση του κατά πόσο προωθούνται οι πολυάριθμοι στόχοι της εθνικής στρατηγικής για τον ψηφιακό μετασχηματισμό, όπως επίσης οι προτεραιότητες των προγραμμάτων με τέτοια κατεύθυνση.
Η συλλογή πληροφόρησης σχετικά με το πότε αρχίζει να χρησιμοποιείται λειτουργεί μια επένδυση που πραγματοποιήθηκε χάρη σε πόρους από προγράμματα και στρατηγικές θα είναι πολύ χρήσιμη για την αξιολόγηση των επιδράσεων τους σε όρους ΑΕΠ (ακαθάριστη προστιθέμενη αξία), απασχόλησης, παραγωγικότητας κ.ά.
Το χαμηλότερο μεταξύ των 12 Θεματικών Στόχων του προηγούμενου ΕΣΠΑ 2014 – 2020 ποσοστό πληρωμών επί της συμβασιοποιημένης συγχρηματοδότησης για το ΘΣ «ΤΠΕ» (54,9%), καθιστά αναγκαίο να προσδιοριστούν οι αιτίες των καθυστερήσεων για την αποφυγή παρόμοιων φαινομένων στη διάρκεια της τρέχουσας Προγραμματικής Περιόδου, καταλήγει σχετικά η εν λόγω έρευνα.
Ακόμη σύμφωνα με τη μελέτης Eurobank η υποστήριξη της υιοθέτησης ή της ανάπτυξης ψηφιακών προϊόντων και υπηρεσιών από τις επιχειρήσεις, η στήριξη της νεοφυούς επιχειρηματικότητας και η ψηφιοποίηση των υπηρεσιών προς το επιχειρείν βρίσκονται ψηλά στην ιεράρχηση των προωθούμενων προτεραιοτήτων για τον ψηφιακό μετασχηματισμό της χώρας.
Υστέρηση σημειώνεται έως τώρα σε δράσεις για την δημιουργία δομών έρευνας και εκπαίδευσης σε προηγμένες τεχνολογίες (τεχνητή νοημοσύνη, τεχνολογίες blockchain, Κβαντική υπολογιστική κ.ά.), καθώς και για την ανάπτυξη εφαρμογών βάσει αυτών των τεχνολογιών, από τις επιχειρήσεις και για τη λειτουργία της δημόσιας διοίκησης. Η επίτευξη σημαντικής προόδου σε αυτά τα πεδία αποτελεί αναγκαία συνθήκη για την ανάπτυξη εφαρμογών οι οποίες θα προσδώσουν διεθνή ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα σε ελληνικά προϊόντα και υπηρεσίες, θα ενισχύσουν σημαντικά την αποτελεσματικότητα του δημόσιου τομέα, θα βελτιώσουν τα δημόσια οικονομικά και τη βιωσιμότητά τους.
Επιπρόσθετα, θα επιτρέψουν στην ακαδημαϊκή κοινότητα να εισέλθει σε διεθνή ερευνητικά δίκτυα και να συμμετάσχει στην ανάπτυξη τεχνολογιών αιχμής, ευρωπαϊκής και παγκόσμιας εμβέλειας.
Πρόσθετο κίνητρο για την ανάπτυξη προηγμένων τεχνολογιών πέρα από τη στήριξη στο πλαίσιο εθνικών στρατηγικών, θα αποτελέσει η ένταξη της Ελλάδας στο σύστημα Ενιαίου Διπλώματος Ευρεσιτεχνίας (ΕΔΕ) από το οποίο προς το παρόν απέχει, καθώς η εισδοχή σε αυτό συνεπάγεται μικρότερο κόστος και διοικητικό φόρτο για τους καινοτόμους προκειμένου να κατοχυρώσουν την ευρεσιτεχνία τους στις 17 χώρες της ΕΕ οι οποίες ήδη συμμετέχουν στο σύστημα.
Σε ό,τι αφορά την προσέγγιση επαγγελματιών με εξειδικευμένες δεξιότητες σε ψηφιακές τεχνολογίες οι οποίοι έχουν βρει απασχόληση στο εξωτερικό, πρωτοβουλίες όπως η πλατφόρμα Rebrain Greece του Υπουργείου Εργασίας, μέσω της οποίας μεγάλες επιχειρήσεις στην Ελλάδα αναζητούν Έλληνες εργαζόμενους υψηλών δεξιοτήτων στο εξωτερικό, μπορούν να συμβάλλουν αποτελεσματικά σε αυτή την κατεύθυνση.
Όπως τονίζεται προκειμένου ένα τέτοιο εγχείρημα να επιτύχει, πρέπει να υπάρχει σαφήνεια τόσο από την πλευρά των επιχειρήσεων, ως προς τις ειδικότητες και τις δεξιότητες που χρειάζονται, αλλά και τις παροχές που παρέχουν, όσο και των εργαζομένων, ως προς τις γνώσεις τους και την εργασιακή τους εμπειρία.
Πρόσθετος ευνοϊκός παράγοντας για την προσέλκυση επαγγελματιών είναι τα σχετικά πρόσφατα φορολογικά κίνητρα, από το 2023 για φυσικά πρόσωπα με φορολογική κατοικία στο εξωτερικό, όπως η απαλλαγή, υπό προϋποθέσεις, για όσα μεταφέρουν τη φορολογική τους κατοικία και απασχοληθούν σε νέες θέσεις εργασίας ή προβούν σε έναρξη δραστηριότητας ως αυτοαπασχολούμενοι, από τον φόρο εισοδήματος για το 50% του εισοδήματος που θα αποκτήσουν στην Ελλάδα, για επτά έτη.
Βάσει των στοιχείων που παραθέτει η συμβολή του πυλώνα ΤΨΑ στην ελληνική οικονομία, σε όρους ακαθάριστης προστιθέμενης αξίας παραγωγής είχε αρχίσει να αυξάνεται πριν την πανδημία, φθάνοντας το 2,5% το 2018 και το 2,3% το 2019, από 2,2% κατά μέσο όρο το 2011-2017. Στη διετία 2020-2021 αυξήθηκε σημαντικά, στο 3,3% και 3,5% αντίστοιχα, εξαιτίας των επιδράσεων της πανδημίας του COVID-19, που αύξησαν κατά πολύ το προϊόν του κλάδου Τηλεπικοινωνιών, ο οποίος είναι ο μεγαλύτερος του πυλώνα, λόγω των μέτρων κοινωνικής αποστασιοποίησης (τηλεργασία, τηλεκπαίδευση, κ.ά.).
Πάρα αυτήν την αύξηση, η συμβολή του πυλώνα ΤΨΑ στην ελληνική οικονομία το 2011-2021 ήταν σαφώς χαμηλότερη από το μέσο όρο στην ΕΕ, στο 2,4% έναντι 3,5%, διαφορά η οποία στην πραγματικότητα είναι μεγαλύτερη λόγω ελλείψεων στοιχείων προστιθέμενης αξίας για ορισμένες δραστηριότητες σε επίπεδο ΕΕ.
Συγγραφείς της μελέτης είναι οι αναλυτές Μιχάλης Βασιλειάδης, Κωνσταντίνος Πέππας και Θεόδωρος Ράπανος.