Έκθεση της UNESCO αναφέρει ότι η υπερβολική εξάρτηση από την τεχνολογία της εξ αποστάσεως εκπαίδευσης οδήγησε σε εκπαιδευτικές ανισότητες κατά τη διάρκεια της πανδημίας. Σύμφωνα με έκθεση 655 σελίδων που δημοσίευσε ο οργανισμός, αυτό αποτέλεσε μια παγκόσμια «τραγωδία του ed-tech».
Η έκθεση, που δημοσιεύθηκε από το τμήμα «Future of Education», υποστηρίζει ότι η «άνευ προηγουμένου» εξάρτηση από την τεχνολογία -που είχε ως σκοπό να διασφαλίσει ότι τα παιδιά θα συνέχιζαν το σχολείο- επιδείνωσε τις ανισότητες για εκατοντάδες εκατομμύρια μαθητές σε όλο τον κόσμο, συμπεριλαμβανομένης της Κένυας, της Βραζιλίας, της Βρετανίας και των Ηνωμένων Πολιτειών.
Η προώθηση της εξ αποστάσεως εκπαίδευσης ως πρωταρχικής λύσης για την πανδημία εμπόδισε, επίσης, τη δημόσια συζήτηση για πιο δίκαιες εναλλακτικές λύσεις, όπως η τακτική παροχή πακέτων σχολικών εργασιών για κάθε μαθητή, η παράδοση σχολικών μαθημάτων μέσω ραδιοφώνου ή τηλεόρασης και το άνοιγμα των σχολείων.
«Τα διαθέσιμα στοιχεία δείχνουν σθεναρά ότι τα φωτεινά σημεία των εμπειριών ed-tech κατά τη διάρκεια της πανδημίας, αν και σημαντικά και άξια προσοχής, επισκιάστηκαν σε μεγάλο βαθμό από την αποτυχία», ανέφερε η έκθεση.
Οι ερευνητές της UNESCO συνέστησαν στους εκπαιδευτικούς να δώσουν προτεραιότητα στη διδασκαλία με φυσική παρουσία, όχι με διαδικτυακές πλατφόρμες, ως τον κύριο μοχλό μάθησης. Ενθάρρυναν, επίσης, τα σχολεία να διασφαλίσουν ότι οι αναδυόμενες τεχνολογίες όπως η τεχνητή νοημοσύνη θα πρέπει να ωφελούν τους μαθητές, πριν τις εισαγάγουν στην εκπαιδευτική διαδικασία.
Ρύθμιση της τεχνητής νοημοσύνης
Την ίδια στιγμή, η UNESCO προέτρεψε τις κυβερνητικές υπηρεσίες να ρυθμίσουν τη χρήση της τεχνολογίας, συμπεριλαμβανομένης της προστασίας του απορρήτου των δεδομένων και του ορίου ηλικίας για τους χρήστες.
Το ChatGPT, που κυκλοφόρησε από την OpenAI τον Νοέμβριο, έγινε η ταχύτερα αναπτυσσόμενη εφαρμογή στον κόσμο μέχρι σήμερα και η εμφάνισή της οδήγησε στην κυκλοφορία ανταγωνιστικών προτάσεων, όπως το Bard της Google. Η εφαρμογή έχει προσελκύσει το ενδιαφέρον των μαθητών/φοιτητών, καθώς μπορεί να βοηθήσει σε θέματα όπως η συγγραφή δοκιμίων και οι μαθηματικοί υπολογισμοί.
«Αγωνιζόμαστε να ευθυγραμμίσουμε την ταχύτητα του μετασχηματισμού του εκπαιδευτικού συστήματος με την ταχύτητα της αλλαγής στην τεχνολογική πρόοδο σε αυτά τα μοντέλα μηχανικής μάθησης», δήλωσε η Stefania Giannini, assistant director-general της UNESCO για θέματα εκπαίδευσης.
«Σε πολλές περιπτώσεις, οι κυβερνήσεις και τα σχολεία αγκαλιάζουν μια ριζικά άγνωστη τεχνολογία που ακόμη και κορυφαίοι επί του τομέα της τεχνολογίας δεν ισχυρίζονται ότι κατανοούν», σημείωσε χαρακτηριστικά.
Μεταξύ μιας σειράς κατευθυντήριων γραμμών ου φιλοξενούνται σε μια έκθεση 64 σελίδων, η UNESCO αναφέρθηκε στην ανάγκη για προγράμματα σπουδών γύρω από την τεχνητή νοημοσύνη που θα φέρουν την έγκριση των κυβερνήσεων, για τη σχολική εκπαίδευση, την τεχνική και επαγγελματική εκπαίδευση και την κατάρτιση.
«Οι πάροχοι GenAI θα πρέπει να θεωρηθούν υπεύθυνοι για τη διασφάλιση της τήρησης των βασικών αξιών και των νόμιμων σκοπών, του σεβασμού της πνευματικής ιδιοκτησίας και της τήρησης των ηθικών πρακτικών, ενώ παράλληλα αποτρέπουν τη διάδοση παραπληροφόρησης και ρητορικής μίσους», ανέφερε η UNESCO.
Ζήτησε, επίσης, προσοχή σε περιπτώσεις όπου οι μαθητές στερούνταν ευκαιρίες ανάπτυξης γνωστικών ικανοτήτων και κοινωνικών δεξιοτήτων μέσω παρατηρήσεων του πραγματικού κόσμου, εμπειρικών πρακτικών όπως πειράματα, συζητήσεων με άλλους ανθρώπους και ανεξάρτητου λογικού συλλογισμού.
Ο οργανισμός με έδρα το Παρίσι προσπάθησε, επίσης, να προστατεύσει τα δικαιώματα των εκπαιδευτικών και των ερευνητών και την αξία των πρακτικών τους όταν χρησιμοποιούν το GenAI.
«Πρώτα οι μαθητές»
Υπενθυμίζεται πως, πριν από μερικές ημέρες, η UNESCO ανέφερε πως τα smartphone θα πρέπει να απαγορευθούν από τα σχολεία, ώστε να αντιμετωπιστεί το «disruption» που προκαλείται στην τάξη, να βελτιωθεί η διαδικασία της εκπαίδευσης και να προστατευτούν τα παιδιά από το cyberbullying.
Η Unesco ανέφερε ότι υπάρχουν στοιχεία που δείχνουν πως η υπερβολική χρήση κινητού τηλεφώνου συνδέεται με μειωμένη εκπαιδευτική απόδοση και ότι τα υψηλά επίπεδα χρόνου μπροστά από μια οθόνη έχουν αρνητική επίδραση στη συναισθηματική σταθερότητα των παιδιών.
Πρόσθεσε ότι η έκκλησή της για απαγόρευση των smartphone στέλνει ένα σαφές μήνυμα, βάσει του οποίου η ψηφιακή τεχνολογία στο σύνολό της, συμπεριλαμβανομένης της τεχνητής νοημοσύνης, πρέπει πάντα να υποτάσσεται σε ένα «ανθρωποκεντρικό όραμα» της εκπαίδευσης και να μην υποκαθιστά ποτέ την «πρόσωπο με πρόσωπο» αλληλεπίδραση με τους δασκάλους.