Η έναρξη κάθε νέου έτους στις Ηνωμένες Πολιτείες «σημαδεύεται» από τη σημαντική έως σημαντικότατη ομιλία του Αμερικανού προέδρου, ο οποίος απευθύνεται μεν στη Βουλή των Αντιπροσώπων και στη Γερουσία, αλλά ουσιαστικά –μέσω αυτών- σε κάθε συμπολίτη του, για να κάνει έναν απολογισμό της χρονιάς που πέρασε και να εξαγγείλει όσα σχεδιάζει να εφαρμόσει τους επόμενους δώδεκα μήνες.
Η ομιλία αυτή, που φέρει τον ιστορικό και αρκετά πομπώδη τίτλο State of the Union (ή SOTU, καθώς οι Αμερικανοί, όπως είναι γνωστό, λατρεύουν τα ακρωνύμια) είναι, προφανώς, μια άκρως πολιτική ομιλία που δίνει το «στίγμα» της χώρας, απεικονίζει την «Κατάσταση του Έθνους» τη δεδομένη στιγμή και προδικάζει τα μελλούμενα.
Για τον Μπαράκ Ομπάμα, που αυτή ήταν η τελευταία SOTU του (έχοντας εκλεγεί δυο συνεχόμενες τετραετίες, δεν έχει δικαίωμα να βάλει υποψηφιότητα για τρίτη θητεία κι έτσι την επόμενη θα την κάνει ο διάδοχός του στον Λευκό Οίκο, τον Γενάρη του ‘17) η ομιλία της 12ης Ιανουαρίου εκτός από πολιτικό, είχε –ως αποχαιρετιστήρια- και βαθιά συμβολικό χαρακτήρα. Φυσικά, όντας Δημοκρατικός ο ίδιος, τα «έχωσε» στους Ρεπουμπλικάνους που συνεχίζουν να τον αμφισβητούν και ύψωσε για σημαία του την «αλλαγή» (την πραγματική, όχι αυτή που λέμε και εννοούμε στην Ελλάδα…), σε αντίθεση με τη συντήρηση (ή ακόμα και οπισθοδρόμηση, σε κάποια θέματα), που επιδιώκουν οι πολιτικοί του αντίπαλοι.
Όμως, για τους «παροικούντες την Ιερουσαλήμ» και όσους έχουν μάθει να διαβάζουν ανάμεσα στις γραμμές και πίσω από τις λέξεις, το πραγματικό θέμα της ομιλίας και η σημαία του προέδρου, δεν ήταν άλλη από την Τεχνολογία! Μπορεί να μη φαινόταν σε πρώτη ανάγνωση, όμως όλα όσα είπε περιστρέφονταν και εξαρτώνταν από αυτήν. Γιατί, τι άλλο εκτός από αυτήν μπορεί να προετοιμάσει (όπως σωστά παρατηρεί ο Μάικλ Ράιλι, στο πάντα έγκυρο Technology Review του MIT) το εργατικό δυναμικό των Ηνωμένων Πολιτειών για το μέλλον και τις μεγάλες προκλήσεις που το συνοδεύουν, είτε πρόκειται για την επέλαση των ρομπότ στους χώρους εργασίας, είτε για την απεξάρτηση από το πετρέλαιο και τα άλλα ορυκτά καύσιμα, είτε ακόμα και για την αντιμετώπιση της διεθνούς τρομοκρατίας που καταφέρνει να αξιοποιεί πλέον με περισσή δεξιοτεχνία το Διαδίκτυο, για τους δικούς της σκοπούς;
Φυσικά, ως Πρόεδρος και ως άνθρωπος μίλησε για την «ψαλίδα» που ολοένα ανοίγει στα εισοδήματα μεταξύ πλουσίων και φτωχών, μίλησε για τις χρόνιες κόντρες και γκρίνιες μεταξύ των δυο πλευρών στο Κογκρέσο, μιλησε ακόμα και για τις ανισότητες και τον ρατσισμό που προκύπτει στο θέμα της συμβίωσης και του γάμου μεταξύ ομοφυλοφίλων. Όμως, πάνω απ’ όλα, μίλησε για την αλλαγή στη χώρα, όπως είχε κάνει και στην πρώτη του ομιλία ως Πρόεδρος, το 2008 – «Ζούμε σε μια εποχή συνταρακτικών αλλαγών», τόνισε, «οι οποίες μεταμορφώνουν τον τρόπο που ζούμε και εργαζόμαστε, αλλάζουν τον πλανήτη και την ίδια μας τη χώρα, υπόσχονται εκπληκτικές ανακαλύψεις στην Ιατρική, αλλά και οικονομικές ανατροπές, οι οποίες οδηγούν τους εργαζομένους και τις οικογένειές τους στα άκρα…»
Πίσω απ’ όλες αυτές τις αλλαγές, κρύβεται η τεχνολογία – λένε οι παρατηρητές. Είτε πρόκειται για την επιτήρηση των δραστηριοτήτων μας στο Διαδίκτυο από το «Μεγάλο Αδελφό» είτε για την πολυσυζητημένη τον τελυταίο καιρό δυνατότητα επέμβασης στο γονιδίωμα του ανθρώπου, η τεχνολογία είναι εκεί και η κακή (;) της χρήση μπορεί να ωθήσει τους ψηφοφόρους να επιλέξουν με σύμβουλο τον φόβο κι όχι την ελπίδα. Αυτή φάνηκε να είναι η ανησυχία του Μπαράκ Ομπάμα και το επίπεδο της ως τώρα προεκλογικής εκστρατείας στις ΗΠΑ (βλέπε, Ντόναλντ Τραμπ και όχι μόνον) μάλλον τον δικαιώνει. Αλλά δεν χάνει την ελπίδα του: «Η Αμερική είναι ο Τόμας Έντισον, οι αδελφοί Ράιτ και ο Τζορτζ Ουάσιγκτον Κάρβερ (ΣΣ. διάσημος μαύρος βοτανολόγος και εφευρέτης του περασμένου αιώνα), είναι η Γκρέις Χόπερ (ΣΣ. η διάσημη πρώτη προγραμματίστρια, ναύαρχος και «νονά» του bug, που ακόμα και στις μέρες μας καθημερινά μνημονεύουμε / απεβίωσε το 1992), η Κάθριν Τζόνσον (ΣΣ. φυσικός και επιστήμων διαστήματος, που πάτησε φέτος τα 97!) και η Σάλυ Ράιντ (ΣΣ. η πρώτη Αμερικανίδα που ταξίδεψε δυό φορές στο διάστημα, το 1983 και το 1984 / απεβίωσε το 2012). Είναι ο κάθε μετανάστης και επιχειρηματίας από τη Βοστώνη ως το Ωστιν και τη Σίλικον Βάλεϊ, που αγωνίζεται για ένα καλύτερο μέλλον».
Το μόνο που δεν είπε, στο τέλος, μετά την παράθεση όλων αυτών των προσεκτικά επιλεγμένων ονομάτων, ήταν η γνωστή (και διάσημη για πολλαπλούς λόγους, τον τελυταίο καιρό, ακομα και στη χώρα μας) επωδός… «είναι η τεχνολογία, ανόητε!» (Ο Μπιλ Κλίντον, το 1992, είχε πει, βέβαια… «It’s the economy, stupid!) Όμως, το μήνυμα μάλλον βρήκε στόχο, αν κρίνουμε από τα σχόλια στον αμερικανικό Τύπο… Τα οποία και ο ίδιος ο Μπαράκ Ομπάμα φρόντισε έμμεσα να ενισχύσει, καθώς λίγα μόλις 24ωρα αργότερα παρουσίασε πρόταση για την ενίσχυση της έρευνας και της πιλοτικής εφαρμογής στο χώρο των αυτόνομων οχημάτων, την επόμενη δεκαετία, με «προίκα» ειδικό προϋπολογισμό ύψους 4 δις δολαρίων.
Στόχος του Αμερικανού προέδρου είναι η επιτάχυνση της χρήσης αυτόνομων οχημάτων στους δρόμους κάθε Πολιτείας, όσο δύσκολος κι αν είναι ο μεταξύ τους συντονισμός, καθώς κάθε μια εφαρμόζει τον δικό της Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας (!) Όμως, η ομοσπονδιακή κυβέρνηση πιέζει να υπάρξει ομοφωνία τουλάχιστον για ένα εξάμηνο πιλοτικών δοκιμών, που θα δείξει πόσο εύκολος ή δύσκολος μπορεί να είναι αυτός ο στόχος. Πάντως, πολιτική βούληση υπάρχει, όπως φαίνεται κι από τη δήλωση του υπουργού Μεταφορών, Άντονι Φοξ, στην εφημερίδα “Wall Street Journal”: «Τα αυτόνομα οχήματα ανοίγουν νέες ευκαιρίες για εξοικονόμηση χρόνου, καυσίμων και ανθρώπινων ζωών – Πάμε, λοιπόν, δυνατά!»
