Προφανώς και το έχετε όλοι καταλάβει ότι ζούμε ιστορικές στιγμές, με μια χώρα ολόκληρη και «ανάδελφη», να κάνει σλάλομ μεταξύ ευρώ-δραχμής, χρεωκοπίας και διασωληνωμένης οικονομίας, εντός και εκτός Ευρωπαϊκής ‘Eνωσης.
Ταυτόχρονα, σε επίπεδο διακυβέρνησης το τιμόνι το τραβούσαν διάφοροι σχετικοί και άσχετοι, ιδεοληπτικοί και ιδεολόγοι, ρεαλιστές και υπερεαλιστές, θεωρητικοί και αναθεωρητές, πρακτικοί και άπρακτοι. Πως λέμε οι πολλοί μάγειροι καίνε το φαί;
Κάποια κρίσιμη στιγμή, ίσως τη μοναδική που το τιμόνι βρέθηκε στα χέρια ενός και μόνο ανθρώπου, πάρθηκε η απόφαση για μία γενναία στροφή προς το δρόμο της πραγματικής οικονομίας, επιλέγοντας τη σκληρή πραγματικότητα, απέναντι στο θεαματικό άλμα στο κενό του αχαρτογράφητου διαστήματος.
Και ενώ η Οδύσσεια -της χώρας, όχι του διαστήματος- εξακολουθεί να μοιάζει ατέλειωτη, εμείς μάλλον γλυτώσαμε την περιπλάνηση στο κενό σαν τη Σ.Μπούλοκ στο Gravity!
IOU bitcoins
Μέσα από αυτή τη διαδικασία, αρκετή δημοσιότητα πήρε η έννοια του ηλεκτρονικού νομίσματος. Από τα ηλεκτρονικά χρεόγραφα τύπου IOU, έως το bitcoin, ακούσαμε πολλά, όχι τόσο για την έννοια της πραγματικής εφαρμογής, αλλά κυρίως ως εναλλακτικό αφήγημα.
Αρκετά δημοσιεύματα, όπως διάσημο «Ελληνικό νησί υιοθετεί το bitcoin», ή το εστιατόριο που προσφέρει 20% έκπτωση για πληρωμή με bitcoins έως το επίσης διάσημο «Plan B: To σχέδιο της ευρωδραχμής», είχαν σαν κοινό παρανομαστή την υιοθέτηση μεθόδων συναλλαγής χωρίς μετρητά.
Είναι πράγματι εκπληκτικό, πόσοι έσπευσαν να υιοθετήσουν την λύση του ψηφιακού χρήματος, όχι όμως επειδή βρήκαν μία οικονομική και δημοσιονομική λογική, αλλά μόνο και μόνο γιατί τους φάνηκε η «εύκολη» λύση, προκειμένου να «αδειάσουν» τους κουτόφραγκους. Θα αποφύγουμε τις αναλύσεις για το κατά πόσο αυτό το Plan B ήταν ή είναι εφικτό και προγραμματισμένο και θα συνταχθούμε προς τις προσεγγίσεις εντός ευρωπαϊκού οικονομικού χώρου
Αυτά που θα κρατήσουμε από το roller coaster του θανάτου, είναι ότι για ακόμη μία φορά αναζητήσαμε μία ευκαιριακή λύση, χωρίς σχέδιο και προγραμματισμό και φυσικά χωρίς στήριξη και πολύ μακριά από τους βασικούς πυλώνες της υιοθέτησης ενός νομίσματος που δεν είναι άλλοι από το αντίκρισμα και την εμπιστοσύνη. Είχαμε όμως φροντίσει να κάψουμε και τα δύο!
Ενώ στον αντίποδα πάντως, αξίζει να καταγράψουμε ως θετικό, το γεγονός ότι η διάδοση της χρήσης του πλαστικού χρήματος και της «ζωής χωρίς μετρητά», γνώρισε τεράστια άνθηση.
Αν καταφέρουμε να το χρησιμοποιήσουμε ως όπλο για τον περιορισμό της παραοικονομίας θα βγούμε κερδισμένοι. Σκεφτείτε ότι, μόλις ένα μήνα πριν, όταν διατυπώθηκε η σκέψη για την υποχρεωτική καθιέρωση των πληρωμών με χρεωστικές κάρτες ακόμα και για μικρά ποσά, πολλοί γέλασαν ειρωνικά. Σήμερα όμως, δεν μας φαίνεται και τόσο ανέφικτο…
Γέφυρα ΕΣΠΑ
Μπορεί τα πράγματα να… χειροτέρεψαν προς το καλύτερο, αλλά σημασία έχει ότι είμαστε ακόμα ζωντανοί στην σκηνή σαν ροκ συγκρότημα, και έχουμε πολλά να πούμε, μου έλεγε προχθές στέλεχος της αγοράς.
Η επόμενη μέρα βρίσκει την αγορά να μετράει τις πληγές της και να προσπαθεί να ανασυγκροτηθεί στη λογική business as usual. Παράλληλα ανοίγει ο δρόμος προκειμένου να ολοκληρωθεί το consolidation που έχει ξεκινήσει εδώ και καιρό. Πότε θα ολοκληρωθεί; Είναι θέμα εμπιστοσύνης ομολογείται από τα στελέχη της αγοράς που γνωρίζουν καλά.
Κάποιοι ισχυρίζονται ότι το χρηματοδοτικό πακέτο Juncker ουσιαστικά είναι δώρο άδωρο, γιατί όπως είναι γνωστό τα έργα ΣΕΣ (για τους φίλους ΕΣΠΑ) γίνονται με το μοντέλο της συγχρηματοδότησης και άρα για τη χρηματοδότητηση ενός έργου χρειάζεται το ποσοστό της εθνικής συμμετοχής.
Μόνο που τα ταμεία έχουν πλέον αδειάσει μετά τις απανωτές «σκούπες» σε κάθε μορφής αποθεματικά. Έτσι, ο «κακός» Jean Claude, προτείνει τα πρώτα 3,5 δισ. από το αναπτυξιακό πακέτο να δοθούν με 100% ευρωπαϊκή συμμετοχή, ώστε να μπορέσουν να ξεκινήσουν κάποια έργα. Μάλιστα η πρόβλεψη της χρηματοδότησης δίνει τη δυνατότητα να επανεκινηθούν παγωμένα έργα της περιόδου 2007-2013, λαμβάνοντας τμήμα της προκαταβολής Juncker για να ολοκληρωθούν.
Τώρα βέβαια αν ρωτάτε αν θα πέσουν χρήματα στα τηλεπικοινωνιακά έργα, φοβάμαι ότι θα σας απογοητεύσουμε.
Όσον αφορά στο Σύζευξις ΙΙ, το έργο –προ ανασχηματισμού- είχε χαρακτηριστεί ως «άχρηστο και φαραωνικό», ενώ τα αγροτικά δίκτυα αν και πέρασαν όλες τις δύσκολες «πίστες» βρέθηκαν στο τέλος στην ουρά της αναμονής και μάλλον θα χάσουν κατά κράτος από τα παντοδύναμα τσιμέντα και την μαύρη άσφαλτο..
Το άλλο θέμα είναι η εμπιστοσύνη. Η αγορά δεν έχει συνέλθει από το σοκ και εδώ που τα λέμε και κάποιοι από την κυβέρνηση δεν κάνουν και καμία προσπάθεια να το καταλάβουν. Αν δεν αποκατασταθεί η εμπιστοσύνη της αγοράς εκτός από το brain drain θα έχουμε και business drain. Οι μεγάλες εταιρείες θα την κάνουν με ελαφρά πηδηματάκια σε Ρουμανία και Τουρκία, σε άλλη γη και άλλα μέρη, ενώ οι μικρότερες ψάχνονται και σε Μάλτα, Βουλγαρία, Αγγλία ή Τουρκία. Η βασική αιτία είναι η έλλειψη εμπιστοσύνης, αν και κατανοούμε απολύτως την διαφορά φάσης μεταξύ κυβέρνησης και αγοράς, αφού αρκετοί συμμετέχοντες στην κυβέρνηση στερούνται ενσήμων. Και για να μην παρεξηγηθούμε, δεν μιλάμε μόνο για την τρέχουσα διακυβέρνηση.