Του Ηλία Αραβαντινού
Σύμφωνα με την τελευταία έρευνα της Cisco, (Cisco® VisualNetworkingIndex (VNI) η mobile video κίνηση αποτέλεσε το 53% της συνολικής δικτυακής κίνησης στο τέλος του 2013, ενώ η πρόβλεψη είναι ότι η συνολική μηνιαία mobile κίνηση των δεδομένων θα ξεπεράσει τα 15 exabytes το 2018. Ποια είναι όμως τα standards και οι τεχνικές συμπίεσης (codecs) βίντεο που ίσως να μετριάσουν την εκτίναξη της κίνησης των δεδομένων και ποιος είναι ο τρέχων ανταγωνισμός; H Google σήμερα αντιπροσωπεύει το VPx standard που είναι ελεύθερης χρήση υποστηρίζοντας ανοιχτό λογισμικό, χωρίς να καλύπτεται από καμία ιδιαίτερη πατέντα. Η Google διέθεσε το VP8 το 2010 και το VP9 το 2013, ενώ αναμένεται και το VP10 αρχές του 2015.
Παρά το γεγονός ότι η Google κατάφερε να επηρεάσει την αγορά όσον αφορά το λογισμικό και το Internet, Android και Chrome, δεν φαίνεται να συμβαίνει το ίδιο και για το προκείμενο media κομμάτι της αγοράς. Αυτό που προσπαθεί η Google είναι να προλάβει τον ανταγωνισμό ώστε να γίνει το δικό της standard ευρέως διαδεδομένο σε Web εφαρμογές, αφού υπάρχουν αποδεδειγμένα ήδη ιδιαίτερα οφέλη από τη χρήση του στο YouTube. Παρ’ όλα αυτά σήμερα το Encoding.com με περισσότερους από 2,000 πελάτες, και τους μεγαλύτερους όπως AOL, Discovery, MTV, ESPN, και Red Bull, δεν υποστηρίζει το VP9.
Ο ανταγωνιστής του VP9 είναι το HEVC (High Efficiency Video Coding), που έχει αναπτυχθεί εδώ και αρκετά χρόνια από μια κοινοπραξία εταιρειών, η λεγόμενη Moving Picture Experts Group (MPEG). Συγκεκριμένα το standard H.264 είναι αυτό που φαίνεται να επικρατεί ευρέως στην αγορά, αφού και τα επόμενης γενιάς Blu-ray δισκάκια για 4K βίντεο αναμένεται να χρησιμοποιούν επίσης HEVC.
Να υπενθυμίσω ότι η βασική δουλειά του codec είναι να “ελαφραίνει” τα δεδομένα με τέτοιο τρόπο που να μην γίνεται αντιληπτό από τον χρήστη-θεατή, για παράδειγμα αφαιρώντας χρώματα που η ευαισθησία του ματιού δεν μπορεί να ανιχνεύσει. Για να γίνει αυτό οι VP9 και HEVC βασίζονται σε προχωρημένους αλγόριθμους κωδικοποίησης που αναλύουν τις ανά πακέτο διαφορές των δεδομένων. Αυτό σημαίνει ότι χρειάζεται μεγαλύτερη επεξεργαστική δύναμη στην αρχική παραγωγή των βίντεο, ώστε να μην υπάρχει μεγάλη κατανάλωση ενέργειας, ισχύς ή μπαταρίας του κινητού, τηλεόρασης και PC κατά την αποκωδικοποίηση του βίντεο στην οθόνη.
Σε κάθε περίπτωση codecs όπως H.264 και VP9 είναι ιδιαίτερα χρήσιμοι αφού συμπιέζουν ένα πολύ μεγάλο μέρος των δεδομένων του βίντεο, έτσι ώστε να μπορεί να μεταφερθεί σε χαμηλής ταχύτητας Internet συνδέσεις αλλά και να αποθηκευτεί σε περιορισμένης χωρητικότητας οπτικούς δίσκους. Εάν δεν υπήρχε αυτή η ανάπτυξη και πρόοδος των codecs, θα ήταν δύσκολο το video streaming σε συσκευές όπως tablets, και κινητά τηλέφωνα. Σήμερα οι VP9 και HEVC codecs έχουν να αντιμετωπίσουν την μεγάλη πρόκληση του 4K video, δηλαδή το Ultra HD ή UHD. Tο υψηλής ευκρίνειας 1080p video έχει μια ανάλυση 1,920×1,080, αλλά το 4K video αναμένεται να υποστηρίζει ανάλυση τουλάχιστον 3,840×2,160 ή ακόμα μεγαλύτερη. Επειδή αυτό θα τετραπλασιάσει τον αριθμό των pixels, ένας καλύτερος codec είναι αναγκαίος ώστε τα βίντεο να προσαρμόζονται καλύτερα σε οπτικούς δίσκους ή ευρυζωνικές συνδέσεις.