Αν η άσκηση της έναρξης μίας νεοφυούς επιχείρησης είναι από μόνη της δύσκολη, άλλο τόσο δύσκολο είναι να βιώσει κάποιος και έναν εσωτερικό μετασχηματισμό από τις μεθόδους και πρακτικές μίας πολυεθνικής, σε ένα μικρό και ευέλικτο σχήμα που δίνει καθημερινές μάχες.
Βέβαια, είναι προνόμιο για μία startupνα έχει στις τάξεις της ένα στέλεχος που έχει επιτυχημένη θητεία σε ένα κορυφαίο χώρο της επικοινωνίας και μπορεί να κεφαλαιοποιήσει την εμπειρία, τις γνώσεις και τις συνεργασίες του σε κάτι καινοτόμο και δυναμικό.
Προέρχεστε από μια μεγάλη πολυεθνική και επιλέξατε να δραστηριοποιηθείτε στο χώρο των startups. Βιώσατε πολιτισμικό σοκ; Ποιες είναι οι μεγάλες διαφορές αλλά και ομοιότητες μεταξύ των δύο επιχειρηματικών λειτουργικών μοντέλων;
Δε θα το αποκαλούσα πολιτισμικό σοκ, αλλά μάλλον μια διαδικασία καθημερινής αναζήτησης του πιο αποδοτικού χειρισμού θεμάτων κρίσιμων για την λειτουργία μιας νεοσυσταθείσας εταιρείας. Από τη στιγμή που παίρνει κανείς την απόφαση να κάνει το πέρασμα από το δομημένο και συστηματοποιημένο περιβάλλον μιας μεγάλης εταιρείας σε ένα σχήμα νεοφυούς επιχειρηματικότητας, θα πρέπει να είναι προετοιμασμένος για μία συνεχή ενασχόληση όχι μόνο με το πρωτεύον προϊόν-υπηρεσία της start-up αλλά και με πλειάδα θεμάτων νομικής, λογιστικής, χρηματοοικονομικής φύσης.
Η μεγαλύτερη διαφορά που προσωπικά έχω βιώσει είναι η ψυχολογία: σε ένα startup η ψυχολογία κινείται σαν ένα Roller Coaster, μεταξύ απόλυτης χαράς και αισιοδοξίας για κάθε μικρή νίκη που επιτυγχάνεις αλλά παράλληλα και απογοήτευσης με τα απρόσμενα εμπόδια που αντιμετωπίζεις! Όμως στο τέλος της ημέρας οφείλεις να κρατάς την ψυχραιμία σου και την προσοχή σου, στο προϊόν σου και στην υπηρεσία σου ώστε να την κάνεις όσο καλύτερη γίνεται! Επίσης σημαντικότατη διαφορά υπάρχει και στο γεγονός της χρηματοδότησης του εγχειρήματος. Σε ένα start-upόχι μόνο καλείσαι να κάνεις την χρηστικότερη διαχείριση των οικονομικών σου (όπως άλλωστε συμβαίνει και σε μεγάλους οργανισμούς), αλλά βρίσκεσαι σε μία διαρκή αναζήτηση νέων πόρων η οποία θα επιτρέψει την κλιμάκωση και επιτάχυνση των λειτουργιών της επιχείρησης.
Από τότε που ξεκίνησε η ιδέα του Zoottle μέχρι σήμερα, ποια θα ήταν τα milestones που θεωρείτε ότι σηματοδοτούν την εξέλιξή του project.
Θα ήθελα να εστιάσω σε 4 διαφορετικές φάσεις που χαρακτήρισαν την πορεία της Zoottle μέχρι σήμερα:
- Υλοποίηση της ιδέας σε επίπεδο prototype. Είναι ένα χρονικό σημείο κομβικής σημασίας που πλέον φεύγει κανείς από το επίπεδο μιας ευφάνταστης παρουσίασης και μπαίνει στον κόσμο του χειροπιαστού. Έχεις ήδη κάνει τις πρώτες υποχωρήσεις-τροποποιήσεις προκειμένου να υλοποιήσεις το πρωτότυπο έχοντας γράψει και ξαναγράψει τον κώδικα αρκετές φορές. Τελικά, μπορείς πλέον να πεις σε αυτό το χρονικό σημείο ότι αυτό που κάποτε παρουσίαζες σαν μια ιδέα, έχει πάρει μια αρχική μορφή. Η ιδέα του Zoottle, γεννήθηκε από τους Νεκτάριο Συλλιγαρδάκη, teamleader στην eresus, και Νίκο Χασιώτη, μηχανικό συστημάτων UNIX στην Cosmote. Το πρωτότυπο Zoottle ήταν πλέον έτοιμο το φθινόπωρο του 2012 και δοκιμάστηκε πιλοτικά σε γνωστά καταστήματα στο κέντρο της Αθήνας.
- Από το πρωτότυπο, στο λειτουργικό μοντέλο, στην ιδρυτική ομάδα. Σε αυτό το στάδιο έρχονται τα κρισιμότερα προβλήματα. Είναι η στιγμή που αντιλαμβάνεσαι ότι αυτό που ως τώρα είχες την πολυτέλεια να αναπτύξεις σαν side-project, έστω και εις βάρος του πολύτιμου προσωπικού σου χρόνου, προκειμένου να αναπτυχθεί περαιτέρω απαιτεί πολύ περισσότερο χρόνο και φυσικά χρήμα. Σε αυτό το σημείο λοιπόν καλείσαι να αναζητήσεις εκείνες τις συνεργασίες που θα ολοκληρώσουν την ιδρυτική ομάδα με συμπληρωματικές δεξιότητες, πόρους και γνωριμίες ώστε να μπορέσει να κάνει τα πρώτα της βήματα η νεοφυής επιχείρηση. Για να βγει το Zoottle στην αγορά χρειαζόταν ομάδα εμπορικής ανάπτυξης και χρηματοδότηση. Έτσι ο Νίκος και ο Νεκτάριος ήρθαν σε επαφή με τον Χρήστο Περάκη, Openfund mentor, Angel investor και Apple Country Business Manager για την Ελλάδα και την Κύπρο, ο οποίος στήριξε σαν μέντορας από την πρώτη στιγμή την προσπάθεια. Ο Χρήστος τον οποίον και γνώριζα προσωπικά στον χώρο που δραστηριοποιούμασταν -της Κινητής Τηλεφωνίας- (εκείνη την εποχή ήμουν General Manager στην Nokia για την Ελλάδα, το Ισραήλ και την Κύπρο), με έφερε σε επαφή με τον Νεκτάριο και τον Νίκο. Έτσι ολοκληρώθηκε η ιδρυτική ομάδα.
- Επιτυχής περαίωση του πιλοτικού (closedbeta – openbeta) και έναρξη εμπορικής διαθεσιμότητας. Πάντα θα υπάρχουν παράμετροι που θα σε κάνουν να πιστεύεις ότι το προϊόν-υπηρεσία της startup, δεν έχει ακόμη ωριμάσει αρκετά. Πρέπει όμως να αντιληφθείς εγκαίρως την κρισιμότητα του χρονικού παράγοντα, διότι επηρεάζει όχι μόνο στον τομέα των οικονομικών πόρων (κάποια στιγμή πρέπει να αρχίσεις να εμφανίζεις revenue stream που θα καλύψει εν μέρει τα έξοδα) αλλά και στον τομέα του ανταγωνισμού: αυτό που πιστεύεις ότι είναι μοναδικό πολλές φορές ως δια μαγείας το έχει σκεφθεί και κάποιος άλλος. Με βάση τα στοιχεία αυτά, και με την ολοκλήρωση του billing συστήματός μας, βγήκαμε εμπορικά τον Δεκέμβρη του 2013.
- Business Development. Χρειάζεται να επιδείξεις κάποια «τρανταχτά» αποτελέσματα συνεργασιών, τα οποία θα προσδώσουν μία άλλη δυναμική στην ανάπτυξη των πωλήσεων. Εμείς είχαμε την υπομονή, την επιμονή, τις γνωριμίες αλλά οπωσδήποτε και την τύχη να μπορέσουμε να επιδείξουμε τέτοια αποτελέσματα μέχρι σήμερα. Επιστέγασμα των προσπαθειών μας μέχρι σήμερα ήταν και η συνεργασία μας με τα καταστήματα ΙΚΕΑ του ομίλου FOURLIS.
Πόση διαφορά υπάρχει μεταξύ πραγματικότητας και business plan; Ποιες είναι οι στρεβλώσεις και από πού προέρχονται;
Πολύ φοβάμαι ότι δεν θα μπορέσω να διαφύγω της πεπατημένης, και να αναφέρω απλά ότι η διαφορά είναι πολύ μεγάλη. Αρκετές από τις αρχικές υποθέσεις που κάνεις στην κατάρτιση του επιχειρηματικού σχεδίου, θα χρειασθεί να τροποποιηθούν πολλές φορές. Μπορείς να δουλέψεις συστηματικά σε επίπεδο bottom-upcosting, και να προσεγγίσεις σε μεγάλο βαθμό το κομμάτι των εξόδων. Στην λογική όμως ενός SCRUM product development δεν μπορείς να προδικάσεις συγκεκριμένα χρονικά milestones για την ανάπτυξη του SW. Οφείλεις να είσαι απλά σε ετοιμότητα για την αποτελεσματικότερη εναλλακτική λύση. Πέρα όμως από το προϊοντικό κομμάτι, πολύ μεγάλο ρόλο παίζουν και οι εξωτερικοί παράγοντες όπως η ίδια η αγορά και κατά πόσο είναι ώριμη να δεχθεί εύκολα την λύση που προσφέρεις.
Η χρηματοδότηση μίας startup από ποιους παράγοντες εξαρτάται; Τι αναζητά ένα fund για την συμμετοχή του σε μια επιχειρηματική προσπάθεια;
Ένας επενδυτής θα αξιολογήσει τόσο την ιδέα και το αντίστοιχο προϊόν υπό ανάπτυξη, όσο και την ομάδα που απαρτίζει την start-up, και κάποια αρχικά στοιχεία αποτελεσμάτων τόσο σε τεχνικό επίπεδο (application, users, traction) όσο και σε οικονομικό επίπεδο (πωλήσεις, πελατολόγιο, κ.λπ.), προκειμένου να τοποθετηθεί επενδυτικά σε ένα τέτοιο εγχείρημα.
Στη Zoottle ολοκληρώσαμε τον πρώτο γύρο χρηματοδότησης και έχουμε ήδη ξεκινήσει τις διαπραγματεύσεις με πιθανούς επενδυτές για τον δεύτερο γύρο χρηματοδότησης, που θα μας επιτρέψει την εξάπλωσή μας στην Ευρώπη αλλά και στην άλλη μεριά του Ατλαντικού.
Ποιες είναι οι πιο κρίσιμες καμπές και προκλήσεις που συναντά μια νεοφυής επιχείρηση;
Θα προτιμήσω να αναφερθώ συγκεκριμένα, με βάση την εμπειρία μου στη Zoottle. Πέρα από τα 4 κομβικά σημεία που ανέφερα προηγουμένως, κατά την άποψή μου ο σημαντικότερος παράγοντας στην επιτυχία μιας νεοφυούς επιχείρησης είναι ο άνθρωπος. Η ομάδα οφείλει να λειτουργεί αρμονικά, τάχιστα, και αποτελεσματικά. Στη Zoottle αναπτύσσουμε και βελτιώνουμε συνεχώς μία cloud based υπηρεσία η οποία βασίζεται στο Wi-Fi. Οφείλουμε λοιπόν, να κάνουμε ένα προϊόν που είναι εξωστρεφές από την φύση του (Wi-Fi υπάρχει σχεδόν παντού, όχι μόνο σε αναπτυγμένες αλλά και σε αναπτυσσόμενες αγορές) αφενός ελκυστικό σε όποια αγορά δραστηριοποιούμαστε, αλλά ταυτοχρόνως πρέπει μονίμως να επαναπροσδιορίζουμε το ανταγωνιστικό περιβάλλον σε ένα ραγδαίως αναπτυσσόμενο τεχνολογικό μέτωπο. Είναι ίσως η μεγαλύτερη πρόκληση που αντιμετωπίζουμε καθημερινά.
Ποια είναι η πρόταση της Zoottle και ποιο θεωρείτε ότι είναι το ανταγωνιστικό της πλεονέκτημα;
Αντιμετωπίζουμε το Wi-Fi, όχι σαν μέσο σύνδεσης στο internet αλλά σαν medium, δηλαδή ως ένα όχημα επικοινωνίας. Εκλαμβάνουμε λοιπόν την συνδεσιμότητα στο Wi-Fi ως έναν μηχανισμό μετατροπής του πελατολογίου των συνεργατών μας σε online fans της επιχείρησης τους, θέτοντας έτσι τις βάσεις για μία πολύ στοχευμένη και προσωποποιημένη επικοινωνία με τους καταναλωτές. Με αυτόν τον τρόπο αποσκοπούμε να συνδέσουμε τους πελάτες-επισκέπτες μιας επιχείρησης με την ίδια την επιχείρηση στον online κόσμο.
Πως θα μπορούσαμε να συνδέσουμε αυτά τα δύο;
Καθημερινά εκατομμύρια άνθρωποι αποκτούν πρόσβαση στο internet μέσω του δωρεάν Wi-Fi που προσφέρουν οι χώροι, οι επιχειρήσεις και τα μαγαζιά τα οποία επισκέπτονται. Αν επισκεφτείς έναν χώρο που έχει την υπηρεσία της Zoottle, συνδέεσαι με το Wi-Fi, χωρίς να χρειάζεται να ξέρεις τον κωδικό πρόσβασης ή να μπεις στην διαδικασία απόκτησης του, πολύ απλά κάνοντας ένα – δύο κλικ, ότι συσκευή και αν έχεις, στο γραφικό περιβάλλον της cloud based εφαρμογής. Απλά επιλέγεις το δίκτυο και κατόπιν τον τρόπο σύνδεσης στο Wi-Fi που επιθυμείς εσύ: μέσω ενός social accountή ενός email verification. O συνεργάτης μας, που μέχρι σήμερα πλήρωνε το πάγιο της ευζωνικής σύνδεσης της επιχείρησής του για να παρέχει δωρεάν internet στους πελάτες του λαμβάνοντας την ικανοποίηση αυτών, έχει την δυνατότητα μέσω του Zoottle να γνωρίσει το πελατολόγιο του αλλά και να επικοινωνεί μαζί του.
Ποιος είναι ο μέχρι τώρα απολογισμός σας από την εμπειρία που έχετε αποκομίσει;
Θετικότατος. Προσωπικά έχω βιώσει και αντιμετωπίσει καταστάσεις που δεν γίνονται εύκολα αντιληπτές σε ένα εργασιακό περιβάλλον μιας μεγάλης εταιρικής δομής. Καθημερινά καλείσαι να εγκαταλείπεις το όποιο comfort zone θεωρείς ότι έχεις εγκαθιδρύσει. Καλείσαι να εφαρμόσεις τις βέλτιστες πρακτικές μιας μεγάλης πολυεθνικής, σε ένα εξαιρετικά ευέλικτο και γρήγορο σχήμα που δύσκολα βρίσκεις σε ένα πιο δομημένο εργασιακό περιβάλλον. Καλείσαι βεβαίως και να αποδεχθείς το γεγονός ότι δουλεύεις για την δημιουργία μιας ιδέας που αν αποβεί πετυχημένη θα σε ανταμείψει μεν, αλλά όχι άμεσα δε.
Λίγα λόγια για τη Zoottle
Η Zoottle είναι μία ελληνική startup που ιδρύθηκε από στελέχη με πολυετή εμπειρία στον ευρύτερο χώρο των τηλεπικοινωνιών και των υπηρεσιών διαδικτύου. H Zoottle παρέχει ολοκληρωμένη λύση εναλλακτικής πρόσβασης στο Wi-Fi των συνεργατών της χρησιμοποιώντας λογαριασμούς υπηρεσιών κοινωνικής δικτύωσης (όπως το Facebook, Twitter) ή email authentication, με σκοπό την μετατροπή των επισκεπτών τους σε Facebook fans, Twitter followers, αποδέκτες newsletters ή/και προσωποποιημένων προσφορών. Ταυτόχρονα η Zoottle εστιάζει στην παροχή ποσοτικής και ποιοτικής ανάλυσης των profiles των επισκεπτών – πελατών μιας επιχείρησης, καθώς και στην παροχή του μέσου επικοινωνίας μεταξύ της επιχείρησης με αυτούς, κατά την διάρκεια παρουσίας τους στον χώρο παρέχοντας έτσι έναν πολύ αποτελεσματικό μηχανισμό marketing.
