Καθώς τα δεδομένα αυξάνουν με γεωμετρική πρόοδο σε καθημερινή πλέον βάση (τι zetabytes, τι exabytes ακούμε και σηκώνεται η τρίχα μας…) ένα από τα πιο σημαντικά θέματα που απασχολεί όχι μόνο αρχές και εξουσίες, αλλά πλέον και τους ψαγμένους e-πολίτες, είναι η ασφάλεια των προσωπικών δεδομένων μας. Ο λόγος είναι ότι οι πληροφορίες που θέλοντας και μη δημιουργούμε ζώντας, συναποτελούν σε μεγάλο βαθμό τη δομημένη, αλλά και την αδόμητη (unstructured, όπως η χαώδης παρουσία μας στα κοινωνικά δίκτυα, για παράδειγμα) πληροφορία που, αθροιστικά, συνεισφέρει στα zeta και τα exa…
Ο «κακός λύκος» της ιστορίας (πάντα υπάρχει κάπου κι ένας κακός, για να έχει η ιστορία ενδιαφέρον), δεν είναι ένας, αλλά πολλοί: όλοι εκείνοι –εταιρίες, αρχές, θεσμικοί και πάει λέγοντας…- που προσπαθούν να εκμεταλλευτούν (με την κυριολεκτική αλλά και τη μεταφορική έννοια της λέξης) χάρη στο προηγμένο λογισμικό το οποίο αναπτύχθηκε επί τούτου, όλες αυτές τις προσωπικές και μη πληροφορίες προς ίδιο όφελος.
Έτσι, σε μια πιο ραφιναρισμένη εκδοχή άλλων εποχών (βλέπε, Φαρ Ουέστ και πυρετός του χρυσού), πολλοί κάνουν ήδη πάρτι, αξιοποιώντας με τεχνικές data mining τον πλούτο των δεδομένων που συσσωρεύονται στα data centres και γράφοντας συνήθως στα παλαιότερα των υποδημάτων τους το θέμα της προστασίας ακόμα και όσων από αυτά θεωρούνται «προσωπικά»! Βέβαια, από νομικής πλευράς, το τοπίο δεν είναι «ξέφραγο αμπέλι»… Υπάρχει θεσμικό πλαίσιο, όμως η εφαρμογή του έχει χαλαρώσει και επί πλέον βρίσκεται –σωστά καταλάβατε…- κάποια χρόνια πίσω από τις τεχνολογικές εξελίξεις, κάτι σαν το ιππικό στο γνωστό κόμικ, που συνήθως έρχεται τελευταίο!
Τα «καμπανάκια» χτυπούν από καιρό στις Βρυξέλλες, όπου η τελευταία οδηγία για την προστασία των προσωπικών δεδομένων χρονολογείται από το 1995, όταν ουσιαστικά δεν υπήρχαν ούτε Web ούτε κινητές επικοινωνίες – άλλοι καιροί, άλλες εποχές! Κάτι περισσότερο από αναγκαίος, λοιπόν, ο εκσυγχρονισμός που προωθείται ολοταχώς (με στόχο να βγεί «άσπρος καπνός» πριν από τις ευρωεκλογές του 2014), όπως διαβεβαίωσαν εκπρόσωποι του Ευρωκοινοβουλίου αρκετές δεκάδες δημοσιογράφων από τις χώρες-μέλη, οι οποίοι προσκλήθηκαν πριν από λίγες ημέρες στην έδρα του, για μια πρώτη ενημέρωση. Ευρωβουλευτές, εκπρόσωποι της Επιτροπής (που κατέθεσε την αρχική πρόταση τον Γενάρη του 2012) και του Συμβουλίου Υπουργών, εκπρόσωποι της αγοράς, αλλά και των καταναλωτών-πολιτών παρουσίασαν τις απόψεις τους, ανέπτυξαν τα επιχειρήματά τους και απάντησαν σε ερωτήσεις.
Το νέο νομοθετικό πλαίσιο που στόχο έχει όχι να ανατρέψει το υπάρχον, αλλά να το εκσυγχρονίσει και να το συμπληρώσει όπου χρειάζεται, αποτελείται από ένα γενικό κανονισμό προστασίας δεδομένων και μια οδηγία που αφορά ειδικά στα προσωπικά δεδομένα, καθώς πρόσφατη έρευνα του Ευρωβαρόμετρου έδειξε ότι 70% των Ευρωπαίων ανησυχούν για πιθανή κακή χρήση των προσωπικών τους δεδομένων και 72% των χρηστών Internet παραπονούνται ότι τους ζητούνται πάρα πολλά προσωπικά δεδομένα στην online δραστηριότητά τους…
Από τις πάμπολλες βελτιώσεις που αναλύθηκαν και συζητήθηκαν στη διάρκεια της διήμερης παρουσίασης, αξίζει να αναφερθούν οι περιορισμοί που μπαίνουν στο profiling και την παρακολούθηση των χρηστών, το δικαίωμα στη λήθη (ο χρήστης θα μπορεί να απαιτεί τη διαγραφή προσωπικών δεδομένων του), η χρήση απλής γλώσσας χωρίς «ψιλά γράμματα» απ’ όσους κατέχουν δεδομένα σε κάθε επαφή με τους πολίτες, η ανάγκη ρητής (και όχι υποθετικής) συγκατάθεσης εκ μέρους του χρήστη για όποια επεξεργασία των δεδομένων του και η διευκόλυνση φορητότητας δεδομένων από έναν πάροχο σε άλλον. Όσον αφορά στις εταιρίες, δελεαστική είναι η ύπαρξη κοινού πλαισίου για το σύνολο της ΕΕ και η μείωση της γραφειοκρατίας, όμως μάλλον δεν τους αρέσουν ιδιαίτερα οι προβλεπόμενες βαριές κυρώσεις για κάθε foul, ούτε η υποχρεωτική ύπαρξη υπεύθυνου για την προστασία δεδομένων, στις μεγαλύτερες από αυτές.
Βέβαια, έχουμε ακόμα αρκετό δρόμο μπροστά μας… Οι βασικοί εισηγητές (ο Γερμανός «Πράσινος» Ζαν Φιλίπ Αλμπρεχτ και ο δικός μας, Δημήτρης Δρούτσας), δηλωσαν αισιόδοξοι για το τελικό αποτέλεσμα και ζήτησαν να μείνει η Ευρώπη στην πρωτοπορία, ώστε να ενισχυθεί η εμπιστοσύνη των πολιτών. Όμως, τα λόμπι δουλεύουν, η κρίση ευνοεί τις «εκπτώσεις» κι οι πιέσεις αυξάνουν. Θα βρεθεί η χρυσή τομή; Ίδομεν!
