Ψηφιακό μέρισμα Τα συμπεράσματα της μελέτης της Analysys Mason

Στην έκθεση αυτή αναλύθηκαν διεξοδικά η κατανομή τα θέματα που αφορούν τα  δικαιώματα χρήσης της περιοχής συχνοτήτων των UHF (470-862MHz) και το φάσμα 2.6GHz. Πιο συγκεκριμένα, υπολογίστηκε η δυνητική αξία του «ψηφιακού μερίσματος» του φάσματος UHF για μια περίοδο 20 ετών ενώ αναλύθηκαν όλα τα σενάρια κατανομής και διάθεσης για την κινητή ευρυζωνική χρήση, ή για Ψηφιακή Τηλεόραση.

Θα δούμε μια σύνοψη των βασικών συμπερασμάτων της μελέτης, σχετικά με την εξέταση της εκχώρησης του δικαιώματος ιδιοκτησίας, το φάσμα των UHF και 2.6GHz, που ανέθεσε το Υπουργείο Μεταφορών Επικοινωνιών και Δικτύων στην εταιρία αναλύσεων Analysys Mason.
Βασικό συμπέρασμα που αφορά τον οικονομικό αντίκτυπο των διαφόρων πιθανών σεναρίων ανάθεσης του ραδιοφάσματος UHF που εξετάστηκαν, είναι ότι υπάρχει ένα σημαντικό όφελος για την ελληνική οικονομία της τάξεως των 3,5 δισ. ευρώ περίπου, εάν μέρος της ζώνης UHF αποδοθεί για χρήση στην κινητή τηλεφωνία, αντί για την Ψηφιακή Τηλεόραση.

Τα βασικά αποτελέσματα που προέκυψαν από το μοντέλο αυτό έχουν ως εξής:

• Η αξία που δημιουργείται, εάν το σύνολο του διαθέσιμου φάσματος των UHF (470-862MHz) αποδοθεί για χρήση στην επίγεια Ψηφιακή Τηλεόραση αποτιμάται σε 11.0 δις. Ευρώ, ενώ η  εκχώρηση μόνο του τμήματος των 470-790MHz οδηγεί σε πολύ περιορισμένη μείωση της αξίας, η οποία διαμορφώνεται σε 10,3 δις. Ευρώ.
• Αντίθετα, όσον αφορά τις κινητές ευρυζωνικές υπηρεσίες, έχουμε διαπιστώσει ότι η αξία που θα παραχθεί από τη αναβάθμιση της αγοράς κινητής τηλεφωνίας από το 3G στο 4G με την αντίστοιχη παραγωγή ευρυζωνικών υπηρεσιών κινητής τηλεφωνίας ισοδυναμεί με 11,7 δισ. ευρώ, αν οι υπηρεσίες αναπτυχθούν χρησιμοποιώντας απλά το υπάρχον φάσμα 2G/3G και την  ζώνη των 2.6GHz. Αν επιπλέον η ζώνη των 800MHz διατεθεί για χρήση κινητής, εκτιμάται ότι η συνολική αξία που προκύπτει από την αύξηση χωρητικότητας και υπηρεσιών στην αγορά κινητής τηλεφωνίας, θα φτάσει τα 15.9 δις. κυρίως ως αποτέλεσμα μιας ταχύτερης διάθεσης και ανάπτυξης των 4G υπηρεσιών, και την αύξηση του μεριδίου ευρυζωνικής διείσδυσης μέσω κινητών συσκευών.
• Η οικονομική αξία για την επίγεια Ψηφιακή Τηλεόραση μπορεί να είναι ελαφρώς υψηλότερη, αν υιοθετηθεί το πρωτόκολλο πολυπλεξίας DVB-T2 για να φιλοξενήσει προγράμματα HD (High Definition) αντί του DVB-T που τώρα χρησιμοποιείται. Η συμβολή της επίγειας ψηφιακής τηλεόρασης στη συνολική οικονομική αξία αυξάνει επίσης αν υποθέσουμε μια μικτή SD / HD χρήση της πολυπλεξίας αντί την υιοθέτηση μόνο SD (Standard Definition).
• Ως εκ τούτου, αν η μπάντα των 800MHz, επρόκειτο να διατεθεί για την κινητή χρήση στην Ελλάδα, η συνολική αξία της επίγειας ψηφιακής τηλεόρασης και των κινητών ευρυζωνικών υπηρεσιών στη ζώνη των UHF, θα είναι περίπου 26,2  δισ. ευρώ, για μια περίοδο 20 ετών. Το μεγαλύτερο μέρος αυτής της τιμής -15.9 δισ. περίπου – είναι αξία που παράγεται από τις κινητές υπηρεσίες, ενώ το υπόλοιπο 10,3 δισ. προέρχεται από τη μετάβαση της αναλογικής τηλεόρασης σε ψηφιακή.
• Αν τόσο η ζώνη των 700MHz, όσο και η ζώνη των 800MHz διατίθονταν για κινητή χρήση, μία περαιτέρω αξία της τάξης του 1,0 δισ. ευρώ θα μπορούσε να παραχθεί, με την προϋπόθεση όμως ότι αυτή η εξέλιξη θα δημιουργούσε τις συνθήκες για την είσοδο ενός τέταρτου τηλεπικοινωνιακού παρόχου κινητής στην ελληνική αγορά.
• Επί του παρόντος, μέρος της μπάντας των 800MHz καταλαμβάνουν Στρατιωτικά συστήματα επικοινωνιών. Μια δυνατότητα με σκοπό να ελευθερωθεί ραδιοφάσμα στη ζώνη αυτή για χρήση κινητού, θα μπορούσε να είναι, τα στρατιωτικά συστήματα να μετατοπίσουν τη ζώνη συχνοτήτων τους στην περιοχή των  700MHz. Ωστόσο, αυτό μπορεί να αποκλείσει τη ζώνη 700MHz, από το να χρησιμοποιηθούν για υπηρεσίες κινητής τηλεφωνίας στο μέλλον. Οι αναλυτές εκτιμούν ότι αν υποτεθεί ότι η μπάντα των 700MHz δεν θα είναι διαθέσιμη για χρήση σε υπηρεσίες κινητής, η οικονομική απώλεια θα είναι περίπου 1,6 δισ. ευρώ. Αντίθετα, στο σενάριο που η εν λόγω ζώνη χάνεται από την Ψηφιακή Τηλεόραση, τότε η εκτίμηση απωλειών είναι πολύ μικρότερη, φτάνοντας στα 326 εκατ. ευρώ περίπου.
• Συμπερασματικά η ανάλυση για την βέλτιστη κατανομή του διαθέσιμου φάσματος θα είχε ως κύριο άξονα την απόδοση της ζώνης των 800 ΜΗz πτος τους παρόχους κινητής. Η Mason ταυτόχρονα προτείνει την εκχώρηση προς την κινητή της ζώνης των 2,6 GHz, σύμφωνα με την απόφαση 2008/477/ΕΚ της ΕΕ.

Η αγοραστική αξία  του φάσματος των 800MHz και 2.6GHz

Στο πλαίσιο της μελέτης, η εταιρία αναλύσεων προέβη και στη σχετική αποτίμηση της δυνητικής αξίας για τον καθορισμό της τιμής αγοράς των αδειών χρήσης του φάσματος συχνοτήτων των ζωνών 800MHz και 2.6GHz για τους παρόχους κινητής. Σαν βάση υπολογισμού ετήθη η αξία που έχει προκύψει από τα αποτελέσματα δημοπρασιών σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες όπου έχει ανατεθεί παρόμοιο φάσμα.

Ωστόσο, αν και στην ανάλυση αναφέρεται η αξία της αγοράς για το σύνολο της ζώνης των 2.6GHz, οι αναλυτές σημειώνουν ότι είναι απίθανο να υπάρξει επαρκής ζήτηση για αυτή τη ζώνη συχνοτήτων. Η μικρή ζήτηση είναι αποτέλεσμα του σχετικά περιορισμένου ανταγωνισμού στην ελληνική αγορά κινητής τηλεφωνίας και γιατί, με συνολικά 2 × 70MHz ήδη διαθέσιμο ραδιοφάσμα στην εν λόγω περιοχή, οι ανάγκες των παρόχων είναι μάλλον καλυμμένες.

Συστάσεις από τη μελέτη

• Η Anaysys Mason καταλήγει διατυπώνοντας γενικές συστάσεις όσον αφορά αδειοδότηση της κινητή τηλεφωνίας και της Ψηφιακή Τηλεόραση  για τις ζώνες UHF (470-862MHz) και 2.6GHz καταλήγει στα παρακάτω σημεία:
  Η ελληνική κυβέρνηση πρέπει να προχωρήσει με τον προγραμματισμό για την απόδοση της ζώνης των 800MHz στην κινητή χρήση, σύμφωνα με την απόφαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής της 6ης Μαΐου 2010 σχετικά με τους εναρμονισμένους τεχνικούς όρους χρήσης στη ζώνη συχνοτήτων 790-862 MHz για επίγεια συστήματα ικανά να παρέχουν υπηρεσίες ηλεκτρονικών επικοινωνιών στην Ευρωπαϊκή Ένωση (2010/267/EU). Αυτό θα απαιτήσει τη μετακίνηση των στρατιωτικών συχνοτήτων από το πάνω μέρος της ζώνης των 800 MHz, σε εναλλακτικό φάσμα. Οι αναλυτές σημειώνουν ότι η Ελληνική Κυβέρνηση εξετάζει ήδη τις διαθέσιμες επιλογές για αυτό, συμπεριλαμβανομένης της δυνατότητας προσαρμογής των στρατιωτικών συστημάτων στη ζώνη των 700MHz.
• Η ελληνική κυβέρνηση πρέπει επίσης να προχωρήσει με τον προγραμματισμό για την ανάθεση της μπάντας 2,6 GHz για την κινητή χρήση, σύμφωνα με το εναρμονισμένο ευρωπαϊκό σχέδιο που καθορίζεται στην απόφαση της Επιτροπής, της 13ης Ιουνίου 2008 σχετικά με την εναρμόνιση της ζώνης 2500-2690MHz για τα επίγεια συστήματα ικανά να παρέχουν υπηρεσίες ηλεκτρονικών επικοινωνιών στην Κοινότητα (2008/477/ΕΚ). Ωστόσο, όπως προαναφέρθηκε, δεν είναι σαφές ότι υπάρχει αρκετή ζήτηση στην αγορά για το σύνολο της ζώνης 2.6GHz. Ως εκ τούτου, οι μελέτη προτείνει να εξεταστεί το ενδεχόμενο της ανάθεσης μόνο μέρος της μπάντας 2,6 GHz στο άμεσο μέλλον, με το υπόλοιπο φάσμα να προορίζεται για απόδοση στο απώτερο μέλλον. Σε αυτό το σημείο μάλιστα σημειώνεται ότι η αναγκαιότητα για φάσμα στα 2.6GHz εξαρτάται από τα τρέχοντα νομικά κενά, σχετικά με την χρήση της ζώνης στην Ελλάδα για multi-point συστήματα διανομής βίντεο (MVDS).
• Η απόδοση του φάσματος στα 800MHz και τα 2.6GHz για χρήση από τους παρόχους κινητής κινητού  ζώνες θα πρέπει να γίνει μέσω μέσω δημοπρασίας, ώστε να προκύψει η υψηλότερη δυνατή αξία για το δημόσιο..
• Η ελληνική κυβέρνηση πρέπει να προχωρήσει το συντομότερο δυνατόν, με την εκχώρηση των δικαιωμάτων πρόσβασης και χρήσης του ραδιοφάσματος στην μπάντα 470-698MHz για Ψηφιακή Τηλεόραση, καθώς και την ταυτόχρονη επιτάχυνση της μετάβασης από την αναλογική στην ψηφιακή επίγεια τηλεόραση.
• Τα δικαιώματα πρόσβασης και χρήσης του ραδιοφάσματος για τη μετάδοση επίγειας ψηφιακής τηλεόρασης, θα μπορούσαν να χορηγηθούν παράλληλα με τις άδειες multiplex, ανεξάρτητα από τις εταιρία(ες) στις οποίες έχει ήδη δοθεί άδεια ψηφιακής πολυπλεξίας.
• Η ψηφιακή άδεια για ραδιοτηλεοπτική μετάδοση περιεχομένου για επίγεια Ψηφιακή Τηλεόραση θα μπορούσε να εκχωρηθεί α) με απ ‘ευθείας ανάθεση στους υπάρχοντες αναλογικούς σταθμούς (π.χ. για την ταυτόχρονη μετάδοση), και (β) με της διαδικασίας της αξιολόγησης για επιπλέον παρόχους περιεχομένου επίγειας ψηφιακής τηλεόρασης.

Η εταιρία αναλύσεων σημειώνει ότι θα πρέπει στις τελικές αποφάσεις της Ελληνικής Κυβέρνησης, θα πρέπει να ληφθούν υπόψη και οι παρακάτω παράμετροι και συστάσεις κυρίως όσον αφορά στο φάσμα UHF.

• Παρά το γεγονός ότι όλα τα σενάρια προσομοίωσης υποδεικνύουν ότι η μέγιστη αξία δημιουργείται από τη χρήση του φάσματος για υπηρεσίες κινητής, δε συνιστάται να συμπεριληφθεί στα πλάνα απόδοσης η ζώνη των 700MHz για τηλεφωνία, παρά μόνο η ζώνη των 800MHz. Ο λόγος είναι ότι στον Ευρωπαϊκό Πίνακα Κατανομής Συχνοτήτων δεν περιέχεται πρωτεύουσα χρήση κινητής στην μπάντα 700MHz (αν και αυτό μπορεί να αλλάξει ως αποτέλεσμα μελλοντικών αποφάσεων της ITU). Ως εκ τούτου, δεν υπάρχει εναρμονισμένο σχέδιο για την μπάντα 700MHz, όσον αφορά στη χρήση κινητών στην Ευρώπη και συνεπώς οι κατασκευαστές εξοπλισμού δεν έχουν αναπτύξει κινητά προϊόντα για αυτή την μπάντα στην Ευρώπη. Αντίθετα, εξοπλισμός LTE800 (για χρήση στην ζώνη 800MHz) είναι ευρέως διαθέσιμος.
• Τέλος η εταιρία αναλυτών συνιστά να μην παρθεί καμία απόφαση σχετικά με την ανάθεση ραδιοφάσματος στα 700MHz (εκτός από τη φιλοξενία στρατιωτικών συχνοτήτων) έως ότου μια ευρωπαϊκή απόφαση εναρμόνισης να ληφθεί, η οποία τυχόν να προσδιορίζει τη χρήση της ζώνης για κινητή τηλεφωνία. Προτείνει επίσης, το υπόλοιπο του φάσματος UHF, από 470-698MHz, να ανατεθεί για επίγεια ψηφιακή εκπομπή, με σκοπό την κατάργηση των αναλογικών υπηρεσιών και την πλήρη ψηφιακή μετάβαση.